Tekstaro de Esperanto

La NORDKOREA TELEVIDO, sisteme ĉeesta en la publikaj lokoj, kaj ĝenerale en la loĝejoj de la urbanoj, faras ĉion por neniam surprizi. Oni vidas tie precize tion, kion oni povas vidi kaj aŭdi se oni iras al teatro — popolisma peco kun ideologia mesaĝo — aŭ al koncerto — de armeaj ĥoroj. Oni regalas la spektanton per la samaj malnovaj filmoj kiujn oni prezentas en la kinejo. Ĉio kio koncernas la vivon de la lando, male, limiĝas al politiko kaj montriĝas en pozitiva lumo.

La ŝtata tutlanda televido sendas dek du horojn tage. En la programo, iun dimanĉon inter aliaj: novaĵinformoj, popolkantoj, ĉina felietono pri la kontraŭjapana milito, aliaj popolkantoj kun politikaj tekstoj (“Ho bedaŭrata gvidanto”, “Ho mia naskiĝlando”, ktp), s-ro Kim Jong-un malfermas kvin mil loĝejojn rezervitajn al la sciencistoj kaj du altajn loĝdomojn por la profesoroj de la universitato Kim Il-sung, armea koncerto por celebri la nacian feston, sporto, kanzonoj, infanrakontoj, dokumentfilmo pri animaloj, propaganda resumo de la antaŭaj tagoj (paradmarŝoj, spektakloj), poste kaj maŝe, ceremonioj de la 9-a de septembro — fondotago de la Demokratia Popolrespubliko Koreio (DPRK) —, raportaĵo pri la popola edukado — ia plua klerigado —, luktoturniro por knaboj, ree informoj, poste teatro kaj armeaj ĥoroj (la samaj kiel matene). Vespere, malnova filmo. Laŭ la lastaj novaĵoj, la filmreĝisoroj povos baldaŭ fariĝi sole respondecaj pri sia buĝeto kaj sia scenaro, kondiĉe ke ili fine faru interesajn filmojn. Tio povus esti reformo esenca.

La tagoj de la semajno donas apenaŭ pli da varieco, kun prefero por sciencaj elsendoj, tendenco kiu respondas al la retoriko de la nacia politiko: ĉion por la scienco. Mesaĝo pri malfermoj: fariĝu sciencistoj, vi ĝuos aprezindajn avantaĝojn.

En sia tradicia kostumo, la prezentistinoj, aŭ kelkfoje virprezentistoj, de la televidaj gazetoj uzas tonon de bombasta deklamo kiam ili elvokas la grandan gvidanton kaj ties farojn: ĉiam pli forta, pli kara, pli larĝa. Oni diras per la sama vorto la landon kiun oni havas kaj la lando kiun oni volas. Doni negativan informon estas nepensebla. Amiko, kiun mi demandis ĉu la membreco en la Partio de la Laboristoj implicas ĉeesti en kunvenoj, respondis surprizite: “Tio ne necesas, la televido donas la linion.”

Spite al timemaj provoj elsendi debatojn, en kiuj la partoprenantoj malbone deklamas tekston kiun ili estis lernintaj parkere, kiel esperi ke kun siaj tedaj proklamoj, sia totala foresto de rektaj elsendoj, la ĉefa nordkoreia televidĉeno povus ŝanĝiĝi? Eĉ la karaokeoj*, kiuj interrompas ĉiujn programojn, ne ŝanĝiĝis, kun la escepto ke ili nun celebras s-ron Kim filon anstataŭ la patron.

Tamen estiĝis alia televidĉeno, Mansudae, en 2013. Dek horojn tage, vendrede, sabate kaj dimanĉe, ĝi elsendas eksterlandajn filmojn, tre ofte el la iama orienta bloko, kaj sporton. Neniaj prezentistinoj, nek novaĵinformoj, nek oficialaj malfermoj: Mansudae havas klaran sukceson.

Sed la vera ŝanĝiĝo, se juĝi laŭ la sekvatagaj konversacioj, venas el la dimanĉ-vespera elsendo. Ĝi donas internaciajn novaĵojn, per raportaĵoj pruntitaj el diversaj eksterlandaj televidoj. Lastan oktobron, la germanaj elektoj, la pasio de la rusa prezidanto Vladimir Putin por armiloj, la hezitoj de Ukrajno inter Eŭropo kaj Rusio, la terorismo en Kenjo, la atencoj en Irako, la sekvoj de la sinko de la ŝipo Costa Concordia en Italio, la aŭto-ekspozicio de Frankfurto. Do, sufiĉe malproksima de la nescio, kiun oni kutime supozas ĉe la nordkoreoj.

Patrick MAURUS.