Tekstaro de Esperanto

ĈI-VESPERE de januaro 2015, la salonego de la laborpera oficejo de Tuluzo estas plenplena. Multaj aŭskultantoj sidas sur la planko, kun notkajero aŭ “tableto” en la mano. La debato “Proksim-Oriento, de Sirio ĝis Palestino, kia perspektivo?” gvidata de la ĵurnalisto de Le Monde diplomatique Alain Gresh, mobilizis multajn homojn, speciale junulojn. “Tiuj temoj gravas, kaj oni diskutas pri ili en la universitato. Estas normale ke ni estas ĉi tie”, atestas s-ro Léo Keller, studento je master pri “Ekonomia disvolvado kaj internacia kunlaborado” en la fako politikaj sciencoj. Tiu abonanto, kiu estas ankaŭ juna membro de la asocio, koncedas ke li ne konis la Amikojn de Le Monde diplomatique (AMD): “Mi kredis, ke tio estas asocio de ĵurnalistoj de Le Monde diplomatique, do, rezervita al ĵurnalistoj.”

Kiu memoras, efektive, ke la AMD naskiĝis el la volo certigi la sendependecon de Le Monde diplomatique? En 1996, la gazeto devis kolekti 10 milionojn da frankoj por fariĝi aŭtonoma entrepreno kaj ne plu resti interna servo de Le Monde S.A. Tiu decida etapo en la historio de la monatulo kreita en 1954 de Hubert Beuve-Méry kiel suplemento de la gazeto Le Monde ebligis al ĝi disvolvi kaj solidigi la sendependecon de sia redaktejo.*

Tiel kreiĝis la asocio AMD. En kvar jaroj ĝi kunigis la necesan sumon. Tio ebligis al ĝi akiri 25 elcentojn de la akcioj de la nova eldonsocieto, Le Monde diplomatique SA dum la asocio Gunter Holzmann, kiu grupigas ĉiujn salajrulojn de la monatulo — kaj ne nur la redaktistojn —, posedas 24 elcentojn da ĝi. Disponante kune 49 elcentojn de la akcioj — do multe pli ol la malplimulton de blokado de 33 elcentoj —, la du asocioj povas kontraŭi ĉian iniciaton kiu endanĝerigus la decidojn de la redaktejo. “La asocio AMD, kun aliaj kaj kun Le Monde diplomatique, estos instrumento de civitana partopreno, kiu alprenas la formon de diversaj forumoj, ĉiuj nerespektemaj al la potencoj — unuavice al la mona potenco — kaj antaŭ ĉio zorgema, por uzi usonan formulon, por “kontentigi la afliktatojn kaj aflikti la kontentulojn”, legeblas ĉe Claude Julien, kiu gvidis la gazeton de 1973 ĝis 1990.*

Ĉiu leganto povas akiri, ĉu rekte ĉu pere de lokaj korespondantoj (kvardek naŭ en la tuta Francujo, inkluzive de la transmaraj departementoj kaj teritorioj). Ilia reto estas la nervosistemo de la asocio: “La aktiveco kaj la vigleco de la lokaj grupoj baziĝas sur la dinamismo de la korespondantoj, kiuj estas ĉiuj libervolaj”, emfazas s-ino Marianne Perchet, ĝenerala delegito de la asocio.

Per la kotizoj kaj la donacoj de proksimume kvar mil membroj, la Amikoj disponis pri funkci-buĝeto de 179.100 eŭroj en 2014, kio ebligis financi la agadojn loke deciditajn: prelegojn, partoprenon en kolokvoj kaj en lokaj konferencoj, montrado de filmoj kun sekva debato, “Diplo-kafumadojn”, elsendaĵojn ĉe lokaj radioj, laŭtemaj vesperoj en kabaredo, publika legado de artikoloj en teatro, intervenoj en diversaj lernejoj ...

En kelkaj urboj, ekzemple en Lilo* , Tuluzo aŭ Karkasono* oni organizas plurajn eventojn ĉiumonate. En 2013 kaj 2014, la dokumentfilmo de Gilles Balbastre kaj Yannick Kargoat “La novaj gardhundoj” kaj tiuj de Pierre Carles, nome “Operacio Correa” estis prezentataj en laŭtemaj vesperoj en tuta Francujo. “Tiuj filmoj, kiuj precizigis la kritikon de la komunikiloj, ebligis al ni aprezi la sendependecon kaj la rigoron de Le Monde dipolomatique, kaj samtempe havi la ridon ĉe nia flanko”, klarigas, amuzite, s-ro Dany Bruet, de Aikso Provenca. Tiu korespondanto estas unu el la iniciatintoj de la “Rencontres déconnomiques”, naskitaj el enketo, kiun la gazeto dediĉis al la “dung-ekonomikistoj” en la numero de marto 2012. Dum tiuj renkontiĝoj, organizitaj komence de julio, oni senvualigis la centrajn principojn de la liberala ekonomio, la “merkat-ĵurnalismon”, la spiriton kaj la praktikojn de la interkonsento de la interesitaj “fakuloj”.

EN LA JARO 2012, la AMD starigis konkurson por studentoj, kun la celo rekompenci ĉiujare enketon aŭ raportaĵon. La gajninto ricevas 1.000 eŭrojn kaj lia teksto estas publikigota en la monatulo.* En 2014, “Renkontiĝoj de Le Monde diplomatique” estis organizitaj en la urbo Saint-Denis, en partnereco kun la Instituto pri eŭropaj studoj de la universitato Parizo-VIII, por festi la 60-jariĝon de la gazeto. S-ro Antony Burlaud, studento en Parizo, de kvin jaroj unu el la korespondantoj en la ĉefurbo, estas asociita kun la gvidado de la evento en 2015. Tiu temos pri la ekzistogravaj defioj, al kiuj Eŭropo estas alfrontita, speciale pri ĝia partopreno en la Granda Transatlantika Merkato (GTM), konata ankaŭ per ĝia angla akronimo TAFTA.

De proksimume jaro la Amikoj kritikas tiun traktat-projekton. Tio estas la okazo por la korespondantoj fari partnerecojn, kiel en la urbo Besançon en mardo, 10-a de februaro, kie sepcent homoj, invititaj de la Amikoj kaj de la kolektivo Stop Tafta venis por aŭskulti la vican ĉefredaktiston de Le Monde diplomatique Renaud Lambert debati pri la GTM kun Claude Girod, de la Kampara Konfederacio, Eric Petit, de la Ligo de homrajtoj, kaj Judith Fouillard, de la Unuiga Sindikata Federacio.

Kvankam kelkaj animantoj de lokaj grupoj estas membroj de asocioj, de sindikatoj aŭ de partioj, tamen ne ĉiuj estas tiaj. En Lilo la korespondanto, s-ro Philippe Cécille, deziris simple nur subteni la gazeton, kiun li abonis de proksimume dek kvin jaroj. Li estigis neformalajn partnerecojn, speciale kun la teatro La Rose des vents, kiu programas AMD-eventon kvarfoje jare. “Ni proponas debatojn kun regionaj asocioj ĉirkaŭ lokaj problemoj, kaj ni invitas por tio prelegantojn instalitajn en la regiono, klarigas tiu diskreta viro. La proksimeco de du universitatoj ebligas havi reton de aktivaj interesatoj.”

Unu el la regulaj zorgoj de la korespondantoj estas la kontakto kun la pli junaj publikoj kaj ilia fideligo. “Kiam ili estas studentoj, ili engaĝiĝas kelkfoje dum jaro, kaj poste ili transloĝiĝas ...”, bedaŭras s-ro Cécille. En Tuluzo, s-ro Keller konstatas, ke multaj studentoj estas “okazaj legantoj de la gazeto; ili trovas ĝin en la universitata biblioteko ekzemple, sed ne ĉiuj faras la demarŝon por informiĝi regule.” “Tio estas publiko, kiun oni ne vidas, aŭ nur tre malofte”, bedaŭras s-ino Hélène Cardona, respondeculo pri la sendependa librovendejo Ombres blanches [“Blankaj ombroj”], kultura bastiono de la Roza urbo [Tuluzo] kaj regula partnero de la AMD de preskaŭ dek jaroj. “Tuluzo disponas pri vera aktivula kaj asocia bazo. Facilas implikiĝi en la lokan vivon”, rimarkigas s-ro Jérémy Brat, salajrulo de la kinejo Utopia de la urbo. Pere de s-ro Jean-Pierre Crémoux, loka korespondanto, kaj de lia bordoza kolego, s-ro Jean-Dominique Peyrebrune, la AMD faris tutlandan partnerecon kun la salonegoj de arto kaj de provado Utopia lige kun la temoj pritraktataj en Manière de voir, dumonata kajero de Le Monde diplomatique.

LA PROGRAMADO de la renkontiĝoj sekvas eldonejan kalendaron, kiun liveras la ĵurnalistino Anne-Cécile Robert, direktoro pri rilatoj kaj pri la internaciaj eldonoj*, kiu certigas la ligon inter la AMD kaj la redaktejo. La korespondantoj ne hezitas alvoki ŝin por ekscii pli pri la redaktejaj projektoj, sed ankaŭ por transdoni informojn pri sia regiono. La retejo de la AMD (www.amis.monde-diplomatique.fr [en la franca. -vl], estas ankaŭ tre uzata.

Dum ekzistas AMD-grupoj en Kebekio, en Svislando, en Belgujo, en Britujo, en la francparolanta parto de Afriko, en Japanujo, neniam ekzistis iu en Palestino nek en Israelo, malgraŭ la atenta pritraktado de tiu regiono fare de nia gazeto. La forta internaciiĝo de AMD estos unu el la temoj diskutotaj dum la venonta ĝenerala asembleo de la asocio la 27-an de junio, kiu ankaŭ elektos novan kontrolkonsilistaron.

Clea CHAKRAVERTY.