Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Artikoloj el Monato

La bazan tekston origine enkomputiligis Flandra Esperanto-Ligo

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La unuaj 216 artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Monato: http://www.esperanto.be/fel/mon/. La postaj 1028 artikoloj devenas de la kolekto "monato3.tar.gz" enretigita de Edmundo Grimley-Evans: http://homepage.ntlworld.com/edmund.grimley-evans/tekstaroj.html.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" estis en pluraj diversaj formoj, kaj devis esti sufiĉe multe prilaboritaj. Verŝajne ne ĉiam temas pri la definitiva formo, kiun la artikolo havis, kiam ĝi aperis en Monato. Povas eĉ esti, ke en iuj okazoj la artikolo finfine tute ne aperis en la gazeto. Iafoje povas esti, ke aperas ĉi tie tekstopartetoj, kiuj estis nuraj notoj inter la redaktantoj, kaj kiuj neniam estis intencitaj por publikigo. Ialoke testopartetoj estas forigitaj, kiuj ŝajne havis sencon nur kune kun (mankantaj) akompanaj diagramoj, bildoj aŭ tabeloj.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" havas ĉi tie "(xml:)id"-atributon ("monatotri-001000" ĝis "monatotri-007999"), kies cifera parto egalas al la artikolnumero en la origina kolekto.

Proksimuma verkojaro: 1997-2003

Hobio

LITOVIO

Reptilioj en la domo

En la hejmo de 40jara virino Rima Ratkevičiene [rima ratkeviĉiene], el la dua plej granda litova urbo Kaunas, abundas diversaj ekzotikaj bestoj. Ekzemple, tie eblas vidi sur fenestrobreto aŭ en terario dormantajn igvanojn, kiuj fojfoje promenas tra la ĉambroj aŭ varanon, kiu instaliĝis en kuŝujo, kobron kuŝantan en terario aŭ enkaĝigitajn lacertojn. La sinjorino ankoraŭ ŝatus akiri krokodilon (nanan kajmanon), kiu ne postulas tro multe da spaco, ĉar ĝia maksimuma longeco estas nur 1 metro. Ĝi kostas kelkajn milojn da usonaj dolaroj.

Ratkevičiene asertas, ke eblas trovi kontakton kun igvano por kompreni unu la alian. Igvanoj komprenas la dezirojn de sia mastrino. Somere ili povas iri eksteren promeni, engrimpi aŭton, se la familio planas viziti arbaron. Dum ekstere varmas, tiuj bestoj ŝatas surgrimpi arbojn aŭ frandi fragojn en la ĝardeno. Kiam igvanoj ekdeziras feki aŭ urini, ili piketas la manon aŭ gambon de la virino. Tiam necesus meti ilin sur akvoplenan ujon. Fremdaj homoj ne povas preni igvanojn. Ili ne toleras tion. Igvanoj en la hejmo de Ratkevičiene vivas libere. Ili povas esti sur lito aŭ sur hejtigilo, sur librobreto. Iufoje laŭ kurtenoj ili atingas eĉ la kornicojn. Ili precipe ŝatas kuŝi sur molaj kusenetoj. Antaŭ nelonge tiuj bestoj ellasis 67 ovojn. Se naskiĝus igvanidoj, por la posedantino tio estus eksterordinara travivaĵo, ĉar kutime en la mallibereco tiuj bestoj reproduktiĝas ege malofte. Malgranda, al draketo simila igvano, kostas ĉirkaŭ 50 usonajn dolarojn, kaj plenkreska 1500.

En la kelo Ratkevičiene bredas naŭ speciojn da diversaj insektoj por siaj reptilioj: grilojn, akridojn, blatojn. Ankaŭ por ĝia bredado necesas fakaj konoj.

En speciala terario en la kelo estas egipta kobro. En la listo de venenaj serpentoj ĝi okupas la kvinan lokon. Neniu alia povas preni tiun kobron en siajn manojn. Nur Ratkevičiene zorgas pri ĝi. Necesas scii kiumaniere preni la serpenton kaj antaŭvidi ties konduton. La posedantino asertas, ke kobroj estas unu el la plej saĝaj serpentoj kaj neniam senkaŭze atakas homon. Eĉ plej paceman kobron eblas inciti per malprudenta movo aŭ ago. Ĝia reago estas fulmrapida. Ekzemple al sin aeren ĵetinta muso, kobro neniam ebligas, ke tiu falu surteren. Ĝi kaptas ĝin ankoraŭ dum la flugo. Kobro povas longe kaj trankvile kuŝi. Ĝi vigliĝas nur, se ĝi ekmalsatas. Tiam kobro povas tuj engluti eĉ dek kvin musojn. Nun la kobro de Ratkevičiene longas sepdek centimetrojn, sed plu kreskante ĝi atingos unu metron.

Rima Ratkevičiene ekinteresiĝis pri reptilioj jam infanaĝe, tamen la unuan reptilion ŝi ekhavis nur antaŭ sep jaroj. Ĝi estis agamo, kiu tamen post nelonge mortis. Tiu ĉi perdo instigis la bredantinon pli multe ekinteresiĝi pri tiuj bestoj kaj ĉerpi utilajn informojn el diversaj fontoj. Nun ŝi scias multe pli ol en la komenco. Nun Ratkevičiene povas helpi ankaŭ aliajn bredantojn de reptilioj. Ŝi volonte kuracas bestojn, al kiuj ne kapablas helpi bestkuracistoj. Preskaŭ ĉiusemajne homoj vizitas ŝin kun malsanaj igvanoj, lacertoj, konstriktoroj, pitonoj kaj aliaj serpentoj. Ratkevičiene kapablas fari eĉ etajn operaciojn. Ŝi helpas senpage aŭ reciproke petas alporti por ŝiaj amantoj el aliaj landoj produktojn, enhavantajn vitaminojn, ĉar en Litovio ili malfacile troveblas.

LAST