Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Artikoloj el Monato

La bazan tekston origine enkomputiligis Flandra Esperanto-Ligo

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La unuaj 216 artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Monato: http://www.esperanto.be/fel/mon/. La postaj 1028 artikoloj devenas de la kolekto "monato3.tar.gz" enretigita de Edmundo Grimley-Evans: http://homepage.ntlworld.com/edmund.grimley-evans/tekstaroj.html.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" estis en pluraj diversaj formoj, kaj devis esti sufiĉe multe prilaboritaj. Verŝajne ne ĉiam temas pri la definitiva formo, kiun la artikolo havis, kiam ĝi aperis en Monato. Povas eĉ esti, ke en iuj okazoj la artikolo finfine tute ne aperis en la gazeto. Iafoje povas esti, ke aperas ĉi tie tekstopartetoj, kiuj estis nuraj notoj inter la redaktantoj, kaj kiuj neniam estis intencitaj por publikigo. Ialoke testopartetoj estas forigitaj, kiuj ŝajne havis sencon nur kune kun (mankantaj) akompanaj diagramoj, bildoj aŭ tabeloj.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" havas ĉi tie "(xml:)id"-atributon ("monatotri-001000" ĝis "monatotri-007999"), kies cifera parto egalas al la artikolnumero en la origina kolekto.

Proksimuma verkojaro: 1997-2003

Eseo

KOSOVO

Eŭropa helpo al Kosovo parte neefika

En 1999 Eŭropa Unio, pere de sia help-oficejo ECHO, disponigis 400 milionojn da eŭroj por povi rapide subteni la forfuĝintajn kosovanojn. Ĉar estis supozoj, ke la helpmono ne estis efike uzata, oni mendis revizion. La raporto aperis en la Oficiala Gazeto de la Eŭropaj Komunumoj (C 168, 2001-06-12).

Evidentiĝis ke ECHO kaj ĝiaj partneroj ne kapablis adapti sian programon al la subita, tute neatendita reveno al siaj loĝlokoj de preskaŭ ĉiuj fuĝintoj en junio 1999, post la interkonsento pri retiriĝo de serbaj militistoj. La helpo estis destinita komence precipe al Albanio, la plej malriĉa lando de Eŭropo, kiu akceptis la plej grandan parton de la rifuĝintoj. Eĉ en normalaj cirkonstancoj estas malfacile organizi transportojn en regiono kun malbona infrastrukturo. En ĥaosa situacio estas preskaŭ neeble organizi sendaĵojn kaj certigi ke ili ĝustatempe alvenas al la ĝusta loko. Kiam, krome, subite la cellokoj ŝanĝiĝas, ne eviteblas, ke liveroj ie restas neuzataj aŭ perdiĝas.

Oni konkludis ke la mankoj estis precipe administraj. La ECHO-kunlaborantoj je alveno bezonis plejparton de siaj homfortoj por establi sin surloke kaj ekkoni la situacion. Ne eblis tuj reagi al ŝanĝiĝantaj situacioj, ĉar la decidpovo estis ĉe ECHO-funkciuloj en Bruselo. Menciendas ankaŭ ke ECHO nur administris la transportojn kaj liverojn de la helpmaterialoj, kaj do tute dependis de subkontraktantoj.

Sekve de la raporto oni adaptis la administrajn strukturojn de ECHO kaj plibonigis la procedurojn por kunlaboro kun aliaj grandaj helpantoj, kiel UN kaj Ruĝa Kruco.

Malgraŭ la streboj al plibonigo, ŝajne restas problemoj. En aŭgusto 2002 en la eŭropa kaj usona gazetaroj aperis artikoloj (bazitaj sur raporto de organizaĵo, kiu okupiĝas pri rajtoj de handikapitoj, www.mdri.org), pri terura situacio en frenezulejoj en Kosovo. UNMIK (la UN-administracio de Kosovo) ne neis la plendojn, sed asertis, ke la situacio dum la pasintaj jaroj konsiderinde pliboniĝis. Ekde 1999 estas konstruitaj almenaŭ tri modernaj ejoj. Cetere, la kontrolo je frenezulejoj ne estas tasko de UNMIK, sed de la loka provinca registaro.

Roland ROTSAERT