Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Artikoloj el Monato

La bazan tekston origine enkomputiligis Flandra Esperanto-Ligo

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La unuaj 216 artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Monato: http://www.esperanto.be/fel/mon/. La postaj 1028 artikoloj devenas de la kolekto "monato3.tar.gz" enretigita de Edmundo Grimley-Evans: http://homepage.ntlworld.com/edmund.grimley-evans/tekstaroj.html.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" estis en pluraj diversaj formoj, kaj devis esti sufiĉe multe prilaboritaj. Verŝajne ne ĉiam temas pri la definitiva formo, kiun la artikolo havis, kiam ĝi aperis en Monato. Povas eĉ esti, ke en iuj okazoj la artikolo finfine tute ne aperis en la gazeto. Iafoje povas esti, ke aperas ĉi tie tekstopartetoj, kiuj estis nuraj notoj inter la redaktantoj, kaj kiuj neniam estis intencitaj por publikigo. Ialoke testopartetoj estas forigitaj, kiuj ŝajne havis sencon nur kune kun (mankantaj) akompanaj diagramoj, bildoj aŭ tabeloj.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" havas ĉi tie "(xml:)id"-atributon ("monatotri-001000" ĝis "monatotri-007999"), kies cifera parto egalas al la artikolnumero en la origina kolekto.

Proksimuma verkojaro: 1997-2003

Politiko

OPINIO

Usono inter Irano kaj Irako

Meze de februaro 2003, dum ĉie oni parolis pri la kreskanta premo sur Irakon, la kreskanta risko de nova militado en Mez-Oriento, la kreskanta rezisto kontraŭ la usonaj militpreparoj (“pli ol ses milionoj da protestantoj tra la tuta mondo en unu sama sabato — estas ironie, ke Hitler neniigis ĝuste tiom da judoj”, televide komentis usona ministro, kiu verdiktis, ke “kompreneble tiel gravajn aferojn kiel militado aŭ ne oni ne povas dependigi de kelkaj surstrataj manifestacioj”), komenciĝis en Hago ĉe la Internacia Kortumo proceso de Irano kontraŭ Usono.

Irano postulas, ke Usono pagu la neniigon de tri petrolproduktaj platformoj en la Persa Golfo en 1987 kaj 1988. Usono sin defendas, asertante, ke tiuj atakoj okazis nur sindefende kontraŭ iranaj atakoj al usonaj ŝipoj.

Ironio

La ironio de la historio estas, ke ĝuste meze de la nuna ampleksa usona militado tiuregione — nun kontraŭ Irako de Sadam Husajn — ĉi tiu proceso en Hago reirigas nian atenton al militado samregiona antaŭ nur kelkaj jaroj, kiam Usono forte subtenis la saman Sadamon de la sama Irako ĉe lia atako kontraŭ Irano. Laŭ Irano, Usono eĉ liveris la ĥemiajn kaj biologiajn armilojn, per kiuj Irako tiutempe povis batali.

La tiaman situacion interalie kaŭzis la fakto, ke en 1979 Usono perdis sian ĉefan aliancanon, la ŝahon de Irano. Ajatolo Komejni transprenis la estrecon kaj jam en 1982 iranaj trupoj survojis al Bagdado en Irako. La tiama usona prezidanto Reagan pere de sia sendito Rumsfeld (jes ja, la sama!) reestablis diplomatiajn ligojn kun Irako por kontraŭpezi la kreskantan forton de Irano. La historion ni konas. Sed kiu lernas el la historio?