Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Artikoloj el Monato

La bazan tekston origine enkomputiligis Flandra Esperanto-Ligo

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La unuaj 216 artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Monato: http://www.esperanto.be/fel/mon/. La postaj 1028 artikoloj devenas de la kolekto "monato3.tar.gz" enretigita de Edmundo Grimley-Evans: http://homepage.ntlworld.com/edmund.grimley-evans/tekstaroj.html.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" estis en pluraj diversaj formoj, kaj devis esti sufiĉe multe prilaboritaj. Verŝajne ne ĉiam temas pri la definitiva formo, kiun la artikolo havis, kiam ĝi aperis en Monato. Povas eĉ esti, ke en iuj okazoj la artikolo finfine tute ne aperis en la gazeto. Iafoje povas esti, ke aperas ĉi tie tekstopartetoj, kiuj estis nuraj notoj inter la redaktantoj, kaj kiuj neniam estis intencitaj por publikigo. Ialoke testopartetoj estas forigitaj, kiuj ŝajne havis sencon nur kune kun (mankantaj) akompanaj diagramoj, bildoj aŭ tabeloj.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" havas ĉi tie "(xml:)id"-atributon ("monatotri-001000" ĝis "monatotri-007999"), kies cifera parto egalas al la artikolnumero en la origina kolekto.

Proksimuma verkojaro: 1997-2003

Enkonduko

Brutale

Ke nia revuo ne estas tre aktuala, tio certe estas malavantaĝo kaj mi mem jam ofte tre bedaŭris, ke ni ne povas pli rapide reagi al gravaj eventoj. Tamen foje mi estas ankaŭ tre kontenta, ke ni ne devas ĉasi kaj distrumpeti sensaciojn aŭ tuj reagi al ili. Kiam mi verkas tiujn ĉi liniojn, la amaskomunikiloj en Germanio (ankoraŭ) abundas je kontribuaĵoj pri la ĝis nun plej brutala masakro, kiun spertis lernejo en la civilizita mondo. En Erfurt 19-jara lernanto per revolvero ekzekutis 14 instruistojn, murdis 2 lernantinojn kaj fine mortigis sin mem. Ŝokiĝis la tuta lando, homoj estis paralizitaj pro angoro kaj funebro post tia teroro, kaj kompreneble oni volis scii ĉiujn detalojn pri la krimego, la murdinta monstro kaj ties motivoj kaj ĉiuj demandis: kiel io tiom brutala povis okazi? Amaskomunikiloj, laŭ siaj tasko kaj devo, informis laŭeble detale. Sekvis regurdado de la kutimaj argumentoj kaj kritikoj fare de la kutimaj fakuloj ĉiuspecaj kaj de politikistoj.

Komence ankaŭ la loĝantoj de Erfurt volis vidi kaj legi ĉion, kion diskonigis amaskomunikiloj. Sed baldaŭ parencoj kaj konatoj de viktimoj, najbaroj kaj policanoj, helpantoj kaj multaj aliaj civitanoj, ekzemple funebrantoj, komencis kritiki kaj insulti la samajn amaskomunikilojn pro brutalaj metodoj, kiujn ili aplikis por ekspluati tiun ĉi sensacion. Precipe oni plendis pri teamoj de komercaj televid-kompanioj, kiuj sen ia sentemo filmis ĉion kaj ĉiujn. Okazis eĉ, ke homoj atakis kaj batis tiajn televid-teamojn. Mi bone povas kompreni tion, ĉar ankaŭ min jam delonge agacas tiuj komercaj televid-programoj, kiuj malhumane respektas nenian privatan sferon kaj intimecon. Kiom ofte mi jam denuncis tian degeneron de ĵurnalisma etiko!

En nia revuo vi ne trovas kontribuaĵojn tiuspecajn, eĉ pli: ĉiuj niaj redaktoroj kaj aŭtoroj kun la kontrakto subskribas la etikan kodon de la ĵurnalismaj principoj (http://www.esperanto.be/fel/mon/mon﹍etik.html), kiu klare kondamnas la supre menciitajn metodojn.

Sincere via

Stefan MAUL