Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Artikoloj el Monato

La bazan tekston origine enkomputiligis Flandra Esperanto-Ligo

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La unuaj 216 artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Monato: http://www.esperanto.be/fel/mon/. La postaj 1028 artikoloj devenas de la kolekto "monato3.tar.gz" enretigita de Edmundo Grimley-Evans: http://homepage.ntlworld.com/edmund.grimley-evans/tekstaroj.html.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" estis en pluraj diversaj formoj, kaj devis esti sufiĉe multe prilaboritaj. Verŝajne ne ĉiam temas pri la definitiva formo, kiun la artikolo havis, kiam ĝi aperis en Monato. Povas eĉ esti, ke en iuj okazoj la artikolo finfine tute ne aperis en la gazeto. Iafoje povas esti, ke aperas ĉi tie tekstopartetoj, kiuj estis nuraj notoj inter la redaktantoj, kaj kiuj neniam estis intencitaj por publikigo. Ialoke testopartetoj estas forigitaj, kiuj ŝajne havis sencon nur kune kun (mankantaj) akompanaj diagramoj, bildoj aŭ tabeloj.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" havas ĉi tie "(xml:)id"-atributon ("monatotri-001000" ĝis "monatotri-007999"), kies cifera parto egalas al la artikolnumero en la origina kolekto.

Proksimuma verkojaro: 1997-2003

Moderna Vivo

LITOVIO

Rekorda radiko

Ginsengo asociiĝas kun orientaj landoj: la ginsenga radiko kutime venas el Ĉinio, Koreio aŭ Siberio. Do la litova familio Lučka aparte miris, konstatinte, ke ginsengaj radikoj kultivataj en la ĝardeno montris sin multe pli valoraj ol specimenoj enportitaj el Ĉinio.

Jonas Lučka, iama forstisto, enportis antaŭ 17 jaroj unuajn ginsengajn semojn el Siberio kaj komencis eksperimenti. La rezultoj estis bonegaj: post 10 jaroj la kultivistoj Lučka sukcesis kreskigi rekordan radikon, pezantan 756 gramojn (sekigite 208 gramojn), pli grandan ol oni iam rikoltis en iama Sovetio.

Klimato

La kutima ekstrakteblo el ĉina ginseng-radiko estas 15 %; el Rusio ĉ. 20 %; el Litovio tamen 50 %. Ankaŭ la ĉefa aktiva substanco, ginzenozido, abundas en la litovaj radikoj. Ŝajnas, ke la klimato en Litovio (nek tro seka, nek tro humida) favoras la radikon.

La sukceso de ginsengo ne feliĉigas familion Lučka. La enlanda ginsengo ne akcepteblas por la litova farmacia industrio: mankas al ĝi necesaj esplordokumentoj, kiujn disponas enportita ginsengo. Jonas Lučka plantas do ginsengon por propra uzo: por plifortigi la imunsistemon li kaj lia edzino maĉas sekigitan radikon aŭ manĝas ĝin kun mielo. Ili diras, ke jare unue sufiĉas 100 gramoj da ginsengo; post multjara uzado nur 30-50 gramoj.

Ginseng estas surmerkatigita i.a. de la firmao Pharmanex. Interese estas scii, ke Pharmanex finance subtenas la revuon MONATO. Kondiĉo estas nur, ke oni petas sian klientonumeron pere de FEL. Por pli da informoj krozu al www.xs4all.be/~esperan/nus