Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Artikoloj el Monato

La bazan tekston origine enkomputiligis Flandra Esperanto-Ligo

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La unuaj 216 artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Monato: http://www.esperanto.be/fel/mon/. La postaj 1028 artikoloj devenas de la kolekto "monato3.tar.gz" enretigita de Edmundo Grimley-Evans: http://homepage.ntlworld.com/edmund.grimley-evans/tekstaroj.html.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" estis en pluraj diversaj formoj, kaj devis esti sufiĉe multe prilaboritaj. Verŝajne ne ĉiam temas pri la definitiva formo, kiun la artikolo havis, kiam ĝi aperis en Monato. Povas eĉ esti, ke en iuj okazoj la artikolo finfine tute ne aperis en la gazeto. Iafoje povas esti, ke aperas ĉi tie tekstopartetoj, kiuj estis nuraj notoj inter la redaktantoj, kaj kiuj neniam estis intencitaj por publikigo. Ialoke testopartetoj estas forigitaj, kiuj ŝajne havis sencon nur kune kun (mankantaj) akompanaj diagramoj, bildoj aŭ tabeloj.

La artikoloj el "monato3.tar.gz" havas ĉi tie "(xml:)id"-atributon ("monatotri-001000" ĝis "monatotri-007999"), kies cifera parto egalas al la artikolnumero en la origina kolekto.

Proksimuma verkojaro: 1997-2003

BALKANIO

Paŝo al paco

En novembro 2000 okazis en Zagrebo konferenco inter Eŭropa Unio (EU) kaj okcidentbalkanaj landoj (Kroatio, Jugoslavio, Bosnio-Hercegovino, Makedonio kaj Albanio). Celo: stabiligi la nunan situacion kaj pensigi pri la estonto. Ĉiuj partoprenantoj subskribis la t.n. zagreban deklaracion, laŭ kiu EU konsentis aparte trakti ĉiun landon depende de ties ekonomia kaj demokratia evoluo. Por realigi la planojn EU lanĉis fonduson Cart kun 4,6 miliardoj da eŭroj.

Antaŭ la konferenco regis timo, ke EU volas rekonstrui novan komunan ŝtaton en la regiono. Kroatio, kvankam geografie sur la duoninsulo Balkano, daŭre klopodis rebati ĉi tiun ideon, vidante en ĝi politikon de agreso kaj primitivismo. La prezidanto de la EU-komisiono, Romano Prodi, kaj la franca prezidanto, Jacques Chirac [ĵak ŝirák], konstante ripetis, ke EU ne intencas restarigi Jugoslavion.

Militkrimoj

La zagreba deklaracio antaŭvidas por la balkanaj landoj kunlaboron kun la Haga Tribunalo pri militkrimoj kune kun evoluigo de homaj rajtoj kaj demokratio. Kroatio sendube estas tiurilate la plej evoluinta lando en la regiono, kaj kroatoj esperas kiel eble plej rapide komenci traktadon pri asociiĝo kun EU.

Tamen restas problemoj. Dum la konferenco manifestaciis eksaj armeanoj, protestante, ke la prezidanto de Jugoslavio ne pardonpetis pro krimoj kaŭzitaj de serboj en Kroatio. Malgraŭ tio, la konferenco estas grava unua paŝo al pacigo kaj stabiligo de la plej malstabila regiono en Eŭropo.

Zlatko TIŠLJAR