Listo de ĉiuj partoj ⇐ Al la antaŭa parto Al la posta parto ⇒
La bazan tekston origine enkomputiligis Flandra Esperanto-Ligo
Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj
Proksimuma verkojaro: 2012-2018
La artikoloj origine aperis en Monato: http://www.esperanto.be/fel/mon/.
La artikoloj havas ĉi tie "(xml:)id"-atributon ("monato-2012-010403" ĝis "monato-2018-012399"), kies cifera parto egalas al la jaro de publikigo kaj la numero de la artikolo.
Vieno estas la due plej granda urbo en la germanlingvaj landoj post Berlino. Rekorda loĝantaro konstatiĝis en la jaro 1916: 2,24 milionoj da homoj. Rande de la tiel nomata fera kurteno, tamen, Vieno ŝrumpis ĝis 1,53 milionoj da loĝantoj en 1981. Ekde tiam Vieno kreskas kaj laŭprognoze havos 2,25 milionojn da loĝantoj en 2075.
Kreskas la urbo danke al enmigrantoj, kiuj venas ĉefe el la ŝtatoj de Eŭropa Unio (Germanio, Pollando, Rumanio, Hungario, Ĉeĥio, Kroatio). Ili venas ankaŭ el Serbio, Bosnio kaj Hercegovino, Turkio, Irano kaj lastatempe pli kaj pli el Sirio kaj Irako.
Sud-oriente de la urbocentro, ĉe iama flughaveno, estas konstruata nova urbo, Seestadt [seŝtad]. La nomo signifas lago-urbo, kaj jam videblas artefarita lago. Estontece, tamen, novaj loĝejoj estos konstruataj en la urbo mem, ekzemple sur la areo de iamaj stacidomoj aŭ sub la tegmentoj de malnovaj domoj.
Nur esceptokaze estas permesitaj tre altaj domoj, kiel la Justica Centro en la tria distrikto, ĉar Vieno estas protektata kiel kultura heredaĵo. Alia problemo rilatas al la kosto de parceloj por konstrui novajn domojn kaj la kreskanta prezo de energio, kiun konsumas la konstru-industrio.
Tial la grekdevena vicurbestrino Maria Vassilakou [vasilaku] de la Verda Partio prezentis la koncepton pri t.n. “smart city”, t.e. inteligenta, konscia, viglamensa urbo. Urbo tia estu energiŝpara, efika, sociala, pura, agrabla kun bonaj infrastrukturo kaj publikaj trafikiloj. Ĝi ŝpare uzu resursojn, evoluigu novajn teknologiojn kaj kreu etoson, kie la vivo estas altkvalita kaj sociale ekvilibrigata.
Jam estas faritaj la unuaj paŝoj. Ekzemple eblas lui biciklon aŭ aŭton: postmende la dezirata veturilo staras proksime al la loĝejo. Al laŭokaza ŝoforo tio ŝparas monon (kaj al la urbo parklokojn).
Cetere en kelkaj distriktoj de Vieno tiuj, kiuj loĝas ekster la urbo, ne rajtas parki sian aŭton. Tiuj nun emas uzi publikajn trafikilojn, nun ofte plenplenajn. Rezulte estas konstruota nova metrolinio U5 kaj pliaj bus- kaj tramlinioj.
Walter Klag
[FORIGITA!: bildo]
Seestadt, nove konstruata urboparto de Vieno. Foto: WALTER KLAG
[FORIGITA!: bildo]
Ĉielen: la Justica Centro en la tria distrikto. Maloftas altaj konstruaĵoj tiaj en Vieno. Foto: WALTER KLAG
[FORIGITA!: bildo]
Lueblaj bicikloj antaŭ metrostacio. Lui veturilon tian povas ŝpari monon. Foto: WALTER KLAG
[FORIGITA!: bildo]
Tramlinio E4, kiu lastatempe anstataŭis la metrolinion U4. Foto: WALTER KLAG