Tekstaro de Esperanto

La 5-an de junio 1981, usonaj kuracistoj publikigis la malkovron de nova malsano: aidoso. Ekde tiu dato, oni rigistris jam 22 milionojn da mortintoj kaj, en 2001, 36 milionoj da personoj estas afektitaj de la VIH, la viruso kaŭzanto de la malsano. 95% de la infektitaj personoj kaj 95% de la mortintoj pro aidoso troviĝas en la evolulandoj. La “internacia komunumo” reagis malfrue al tio, kio montriĝis la plej grava epidemio de la modernaj tempoj. Nur en 1986, la Monda Organizo pri Sano (MOS) lanĉis tion kio fariĝis la Monda Programo de Lukto kontraŭ Aidoso (MoPLA, angle: Global Programme on AIDS, aŭ GPA). Rimarkinda homo, Jonathan Mann, estis taskita de ĝia realigo, sed malakordoj kun la tiama ĝenerala direktoro de la MOS, la japano Hiroshi Nakajima — kiu apenaŭ interesiĝis pri tiu problemo — kondukis lin al forlaso de siaj oficoj fine de kvar jaroj.

Vide al la pasiveco de s-ro Nakajima, kaj sub la premado de certaj ŝtatoj — la skandinavaj landoj kaj Francio aparte — la respondeco pri la kunordigado de la kontraŭaidosa lukto estis retiritaj de la MOS kaj, en 1996, konfidita al nova organizo de la Unuiĝintaj Nacioj, la Onusida, direktata de la belgo Peter Piot.

Reiro al la legado de Ĉu rajto je patento aŭ rajto je sano?