Listo de ĉiuj partoj ⇐ Al la antaŭa parto Al la posta parto ⇒
La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano
Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj
La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.
Proksimuma verkojaro: 2005-2007
Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”
IUJ NOVZELANDAJ EKONOMIKISTOJ difinas la manieron laŭ kiu insullandoj de la Pacifiko evoluas per la akronimo “Mirab”: Mi por migrado de superfluaj loĝantaroj; R por rimesoj (sumoj sendataj de migrintaj laboristoj al siaj familioj); A por asisto aŭ evoluado kaj B por burokratismo (ŝvelintaj administracioj).
La serĉo por “niĉoj” de evoluado foje havas amuzajn rezultojn: seksanoncaj telefonnumeroj en Vanuato, vendado de pasportoj en Tongo, la siglo “TV” (la internacia kodo por Tuvalo en Interreto, uzata de multaj televid-retoj ) kiu rikoltas grandajn sumojn por tiu lando. Sed tio, kio vekis la atenton de la financaj respondeculoj estis la multiĝo de dubindaj bankaj operacioj ligitaj al diversspecaj retoj. En aŭgusto 2001, la Pacifika Forumo alarmis: “La indicoj klare montras ke internaciaj krimuloj moviĝas en nian regionon kaj reprezentas gravan minacon kontraŭ la suvereneco, la sekureco kaj la ekonomia integreco de la forumanoj”.
En Naŭro, iam estis 400 eksterlandaj bankoj, ĉiuj registritaj sub unusola poŝtkesta numero. Povus esti, ke ilin trapasis proksimume 70 miliardoj da dolaroj apartenantaj al la mafio, laŭ la Centra Banko de Rusio. En Okcidenta Samoo, tra kiu pasas la internacia datlinio, oni povas elfari transakcion... hieraŭ. Fine de septembro 2001, la Organizo por Ekonomia Kunlaboro kaj Disvolviĝo (OEKD) minacis per sankcioj al Naŭro, Marŝal-Insuloj, Okcidenta Samoo, Niuo, Vanuato kaj Kukinsuloj se ili ne alĝustigos siajn fiskajn leĝojn. Post partaj reformoj, oni forigis Marŝal-Insulojn kaj Niuon de la “ruĝa listo” de la OEKD en oktobro 2002, Vanuaton kaj Naŭron en majo kaj decembro 2003, sed ili restas strikte kontrolataj. En la kazo de Kukinsuloj, ili estas prienketataj de la Internacia Grupo de Financa Agado.
Cetere, la ekzisto de landoj konsistantaj el atoloj estas minacata de la altiĝo de la marnivelo kaj la forto de ciklonoj. Post la cunamo de la 26-a de decembro 2004, kunveno okazis en Maŭricio sub la egido de la UN inter la 10-a kaj 13-a de januaro 2005 por provi atentigi la mondon pri la danĝeroj kiuj minacas la insulojn kaj atolojn. La prezidanto de Kiribati — grupo de insuloj kiuj apenaŭ leviĝas super la marnivelo — nomis eligojn de forcejgasoj “agoj de ekologia terorismo”. La pliiĝinta kompato de la grandaj potencoj ĝis nun ne esprimiĝis per gravaj rimedoj.
Jean-Marc REGNAULT.