Listo de ĉiuj partoj ⇐ Al la antaŭa parto Al la posta parto ⇒
La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano
Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj
La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.
Proksimuma verkojaro: 2005-2007
Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”
RIPOZOPARKO forlasita, densa arbaro, ravino nomata “de la bonulino”. Survoje oni malkovras sepbrakan kandelingon, lignan krucon, kelkajn ferkrucojn. Demandite pri la loko de la sovetia memorejo, la pasantoj deklaras ne scii ĝin.
En 1976, tamen, monumento estis ja konstruita — tridek jarojn poste — al la 33.771 judoj de Kievo falĉitaj per mitralo, nudaj kaj alvicigitaj antaŭ la fosoj kiujn ili estis devintaj fosi, fare de la Einsatzgruppen, moveblaj mortig-unuoj de la SS kaj de la Wehrmacht, kaj al la 60.000 aliaj viktimoj mortigitaj ĉi tie. En 1961, la poeto Evgeni Evtuŝenko denuncis la antisemitismon en sia poemo Babi Jar, de kiu Dimitri Ŝostakoviĉ tiris en 1962 sian Simfonion n-ro 13...
La turisma gvidilo klarigas ke “la 28-an kaj 29-an de septembro 1941 oni ekstermis tie 33.000 judojn de Kievo kaj el la ĉirkaŭaĵo, kaj ankoraŭ 3.000 en oktobro”. Sed ĝi aldonas: “Oni mortpafis ciganojn, sovetiajn militkaptitojn, bolŝevismajn eksterleĝulojn kaj partizanojn, homojn ostaĝigitajn pro la agado de la eksterleĝuloj, ukrainajn patriotojn de la OUN.”
Vi legis bone: la homoj de la OUN estas “ukrainaj patriotoj”, la sovetiaj partizanoj “bolŝevismaj eksterleĝuloj” (ĉu nova koncepto?) respondecaj pri la morto de malfeliĉaj ostaĝoj. La usona-ukraina dokumentfilmo de Sergej Bukovski kunproduktita de Steven Spielberg kaj Viktor Pinĉuk, dediĉita al la genocido de la 1,5 milionoj da judoj de Ukrainio, Literumu vian nomon*, substrekas ke krom la precipaj viktimoj, judoj, de la masakroj de Babi Jar, ekzistis aliaj, de kiuj — en tiu ordo — “membroj de la OUN” kaj “komunistoj”.
Ĉu la “repaciĝo inter judoj kaj ukrainoj” pasas tra interŝanĝo inter, unuflanke, la rekono de la juda genocido kaj, aliflanke, la senkulpigo de la OUN kaj la forgeso de la loko de la komunistoj kiel celtabuloj de (kaj rezistantoj al) la okupanto? Dum iuj perdiĝas en tiuj pridubindaj subtilecoj, la MAUP, reto de universitatoj kaj privat-lernejoj (vidu la raportaĵon “Kiel la ukrainaj naciistoj reverkas la historion”), disvastigas en la ĉirkaŭaĵo de Babi Jar, en tiu ĉi 9-a de majo datreveno de la Venko, flugfoliojn kiuj asertas ke la masakro estas “invento de la judoj”...
Jean-Marie CHAUVIER.