Tekstaro de Esperanto

NUN LA LIBERALULOJ zorgas pri la malriĉuloj. En Britio, ekzemple, la konservativa ĉefministro David Cameron, inspirite de sia laboristpartia antaŭulo Anthony Blair, volas grandkvante altigi la kostojn por enskribiĝi en universitato.* Temas, laŭ li, pri sociala dispono. Kun kia celo? Ne ŝarĝi ĉiujn impostpagantojn per la kostoj de superaj studoj, kies plej multaj “klientoj” venas el bonstataj familioj. La ŝtato ŝparas per tio; la malriĉuloj ricevas stipendiojn. Antaŭ tri jaroj, en Francio, la ĉefartikolisto Jacques Julliard taksis jam ke “la senpageco estas subvencio por riĉuloj kiuj sendas siajn infanojn al universitato”.* Pagigi altajn enskribaĵojn estas do reformo de justeco ...

La amplekso de la publikaj deficitoj ebligas etendi tiun argumentadon al ĉiuj socialaj subvencioj, pridubigante ilian universalecon. La helpoj al familioj, por komenci: “Trans certa sojlo [de enspezoj], oni simple ne rimarkas ke oni ricevas helpojn. La mono de la ŝtato estas tie elspezata tute senefike”, aldonis la dekstrula eksa ministro Luc Ferry, kiun subtenis la socialista eksa ĉefministro Laurent Fabius.* Poste venas la malsan-asekuro: elvokante sian patron, “en malsanulejo dum du semajnoj en teĥnike pinta servo”, Alain Minc, konsilisto de s-ro Nicolas Sarkozy kaj tamen proksimulo de s-ino Martine Aubry, ŝajnigis protesti ke “la franca komunumo elspezis 100.000 eŭrojn por flegi 102-jaran viron. (...) Oni devas demandi sin, kiel rericevi la medicinajn elspezojn enkondukante devigan kontribuon el ilia riĉaĵo aŭ el tiu de iliaj rajtigitoj. Ja la socialista programo devus proponi tion.”* Fine, venas la vico de la pensioj: la liberala semajnulo The Economist bedaŭris, ke s-ro George Osborne, brita financministro, ne sistemigis sian atakon “kontraŭ la principo de universalismo propra al la sociala sistemo. Li povintus ekzemple celi la multekostajn avantaĝojn de la pensiuloj sendependajn de iliaj enspezoj.”*

Tiel, reduktinte la progresivon de impostoj, la liberaluloj ŝajnas zorgi pri justeco de la redistribuado ... Ilia venonta etapo estas jam konata; Usono spertis ĝin: en la politikaj sistemoj dominataj de la mezaj kaj superaj klasoj, la amputado de la publikaj servoj kaj de la socialaj helpoj fariĝas infanludo, kiam la privilegiaj tavoloj ĉesas havi aliron al ili. Ili opinias tiam, ke tiuj avantaĝoj nutras kulturon de dependeco kaj de fraŭdo; la nombro de helpatoj reduktiĝas; oni trudas al ili severan kontrolon. Meti la socialajn helpojn sub kondiĉon de enspezoj, signifas do preskaŭ ĉiam programi ilian malaperon por ĉiuj.

Serge HALIMI.