Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Le Monde diplomatique en Esperanto 2011-2013

La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.

Proksimuma verkojaro: 2011-2013

Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”

Freneza argumentado

KIU AJN malestime traktas la oligarĥion, la kreskantan korupteblon de la gvidaj klasoj, la donacojn por la bankoj, la liberkomercon, la pritranĉadon de la salajroj sub la preteksto de internacia konkurenco, tiu estas traktata kiel “popolisto”* Kaj oni aldonas, ke li “helpas la ekstreman dekstrularon”

* Vd “Le populisme, voilà l’ennemi!”, Le Monde diplomatique , majo 1996.

Ekzemple, kiam la novjorka jursistemo rifuzis doni specialan traktadon al la ĝenerala direktoro de la Internacia Mon-Fonduso (IMF) akuzita je seksperforto en luksa hotelo de Manhatano, komentisto konforma al la franca politike kaj komuniksisteme gvida kasto estis ŝokita de la “perforto de egalisma jursistemo” ... Li aldonis preskaŭ meĥanike: “La sola afero, pri kiu oni povas esti certa, estas ke la kontraŭelitaj sentoj, kiujn tiu skandalo nutras, altigos la ŝancojn de la Nacia Fronto de Marine Le Pen dum la venontaj elektoj.”*

* Dominique Moïsi, “The Strauss-Kahn earthquake”, International Herald Tribune, 18-a de majo 2011.

Protekti la “elitojn” kaj ties politikistojn kontraŭ eventuala amaso de koleraj friponoj fariĝas do formo de demokratia higieno ... La timo antaŭ la islamismo en Tunizio legitimis la rabisman reĝimon de s-ro Zine El-Abidine Ben Ali; tiu antaŭ la “marksismo” en Italio la venkojn de s-ro Silvio Berlusconi. La sama mensa taktiko povus ebligi, ke nome de la (prava) timo antaŭ la Nacia Fronto, ĉiuj politikoj kiujn tiu kontraŭas pro tio sanktiĝas por eviti “novan 21-an de aprilo”*. Ĉu la popolo ribelas kontraŭ ŝlosita politika ludo? Oni respondas, ke la protestantoj estas ankaŭ faŝistoj, kiuj nur ne scias tion.

* La 21-an de aprilo 2002, la socialista kandidato ĉe la franca prezidantelekto, s-ro Lionel Jospin, antaŭata de s-ro Jean-Marie Le Pen, estis eliminita por la dua baloto: S-ro Jacques Chirac estis do elektita prezidanto de la Respubliko kun 82 elcentoj da voĉoj.

Toleri la instaliĝon de tia intelekta frenezjako estus politika frenezaĵo. Ĉar la franca ekstremdekstro komprenis, ke ĝia malnova ideologio laŭ s-ino Thatcher, ĝia malamo kontraŭ funkciuloj kaj ĝia imposta popolismo* estis malindigita de la kreskantaj sociaj malegalecoj kaj de la malmuntado de la publikaj servoj. Ĝi do jam ne hezitas uzi temojn historie asociitajn al la maldekstro. Antaŭ dudek kvin jaroj, s-ro Jean-Marie Le Pen celebris la reĝimon de Viŝio*, la perfidajn generalojn de la “Franca Alĝerio” kaj li uzis la kubutojn por fotiĝi kune kun Ronald Reagan. Lia filino siavice jam ne hezitas citi la generalon Charles de Gaulle, mencii la Rezistadon kaj proponi la reŝtatigon de la energi-industrio kaj de la telekomunikaĵoj.* La esenco de la fremdulmalama saŭco ne ŝanĝiĝis, sed tiuj sentoj estas sufiĉe instalitaj en la socio kaj pravigataj de la regantoj por ke nun la ĉefa propagando de la ekstremdekstro estu aliloke.

* en la franca: poujadisme [puĵadismo], laŭ la franca “imposta popolisto” Poujade. -vl
* la faŝisma franca registaro dum la germana okupado, instalita en la urbo Viŝio [france: Vichy]. -vl
* Vd “La défense des services publics, nouveau cheval de bataille du parti lepéniste”, Le Monde, 21-a de majo 2011.

Pri tiu akaparo de heredaĵo respondecas ne nur tiu maldekstro, kiu troviĝas en la institucioj*, burĝiĝinta kaj apoganta la liberalan tutmondigon. La strategia malforteco de la “maldekstro de la maldekstro”*, ĝia nekapablo unuigi la tendencojn, kiuj konsistigas ĝin, ludas ankaŭ sian rolon en tiu evoluo. Kontraŭbatali la ekstremdekstron tutcerte ne signifas kontraŭi la progresemajn temojn kiujn ĝi akaparas (kaj devojigas), sed proponi politikan solvon por prave kolerega loĝantaro. Ĉu la manifestaciantoj de la Puerta del Sol, malproksimaj de la du ĉefaj hispanaj partioj, postulas ion alian?

* do, ĉefe la socialdemokratoj kiuj nomiĝas en Francio socialistoj, de la Franca Socialista Partio. -vl
* do, la diversaj komunistaj kaj trockistaj partioj, ankaŭ la alianco inter la Franca Komunista Partio (FKP) kun disfendiĝinta parto de la Socialista Partio ĉirkaŭ la politikisto Mélanchon. -vl

Serge HALIMI.