Tekstaro de Esperanto

LA PINTKUNVENOJ de eŭropaj gvidantoj sekvas unu la alian kaj fiaskas; la Blanka Domo kaj la Kongreso kverelas senrezulte. “La merkatoj” komprenis tion kaj traktas nun la delegitojn kiel senkapajn anasojn, kiel simplajn ludilojn de la fortoj, kiujn ili mem naskis kaj kiujn ili jam ne scias regi. En la sama momento tamen — en Francio, en Rusio, en Usono kaj aliie —, prepariĝas prezidantelektoj. Ili plenigas la publikan kaj komunikilan spacon kaj kreas malrealan senton de diseco inter diri kaj fari. Ĉar eĉ se oni ne atendas multon de la kandidatoj, eĉ se absolute nenion, ili estas almenaŭ konataj — ilia kariero, iliaj mankoj, iliaj aliancanoj, ilia ĉirkaŭaĵo, iliaj retoj. La atento de la loĝantaro koncentriĝas do pli volonte al s-roj Barack Obama kaj Newton Gingrich, al s-roj Nicolas Sarkozy kaj François Hollande, ol al la spekulfondusoj kaj la institucioj de kredito. Sed al kio ili ankoraŭ servas?

S-ro Sarkozy, kies monpolitiko sekvas la interesojn de BNP Paribas*, riproĉas al la brita ĉefministro David Cameron, ke li volas fari la financlokon Londono “eksterteritoria zono “off-shore” en la koro de Eŭropo”. Same indignita, la germana financministro s-ro Wolfganga Schäuble, draŝas “la senliman avidon, la serĉadon de ĉiam pli altaj profitoj en la kapitalmerkatoj kiuj ne estas senkulpaj pri la banka kaj ekonomia krizo kaj poste pri tiu de tutaj landoj, al kiu ni estas alfrontitaj ekde 2008”* Tio tute ne malhelpas s-ron Schäuble liveri al tiu “senlima avido” ses eŭropajn naciojn ruinigitajn kaj sensangigitajn. “Estus fatala, komplete forigi la disciplinajn efikojn de la kreskantaj interezkvotoj, klarigas al ili cetere s-ro Jens Weidmann, prezidanto de la Bundesbank, la germana centra banko. Kiam la kredito fariĝas pli multekosta por la ŝtatoj, la tento deprunti forte malpliiĝas.” Kaj se la plej ŝuldantaj landoj ne lernas rezisti siajn “tentojn”, se la recesio malebligas al ili revenon al la financa ekvilibro, se la “ĉiam pli altaj profitoj” de iliaj kreditoroj sufokas ilin, la Eŭropa Unio helpas ilin trudante al ili monpunon ... Aliflanke la privataj bankoj daŭre disponas pri la kreditoj kiujn ili postulas por preskaŭ nenio. Ili povas do prunti al la enŝuldiĝintaj ŝtatoj, kaj tiel havi belan profiton. Al kulpuloj venas mono.

La dolĉaĵojn kiujn oni donas al la kapitalo ne malpermesas ke oni mallaŭdas ĝin. Per tia paradokso oni eĉ rekonas antaŭelektan periodon. La 6-an de decembro, en Kansaso, la prezidanto Obama do avertis siajn samcivitanojn, ke la socia moviĝeblo kaj la demokratio estas minacataj en ilia lando: “La malegaleco deformas nian demokration. Ĝi donas misproporcian voĉon al tiuj kiuj povas pagi premgrupojn. (...) La impostaj reduktoj profitigas la plejriĉulojn. Certaj miliarduloj havas impostkvoton de 1% ĝis 1%!” S-ro Obama indikis cetere, ke “la merkato neniam estis permeso preni ĉion kion oni povas de tiu kiun oni volas” kaj ke necesas “rekonstrui la mezan klason de tiu ĉi lando”.

Neniu kredas ke li plenumos tiun celon, nek ke li reduktos la influon de la mono al la politika sistemo, nek ke li reformos la impostsistemon. Li faris nenion pri tio dum la lastaj tri jaroj kaj neniel strebas trovi rimedon por sukcesi tion, kaze ke li estos reelektita. En tio li bone enkarnigas tion, kio la nuna sistemo fariĝis: senstiran nuksoŝelon drivantan en la maro, sur kiu degradita ŝipestro krias dum la uragano leviĝas. Se en tiu ĉi elektojaro ne montriĝas politika volo kaj taŭgaj rimedoj por preni la potencon de la financo, tiam la venontaj elektoj utilos al nenio.

Serge HALIMI.