Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Le Monde diplomatique en Esperanto 2011-2013

La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.

Proksimuma verkojaro: 2011-2013

Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”

Senpuneco de Saud-Arabio

LA HOMRAJTOJ estas en Saud-Arabio ne pli bone respektataj ol en Irano. Ĉu do pro sia statuso de unua petroleksporta lando kaj aliancano de Usono, la “internacia komunumo” devas mirakle escepti la saudan monarĥion? Ĉiukaze Saud-Arabio povas interveni en Barejno, tie dispremi demokratian proteston, ekzekuti sepdek tri homojn en 2011 (inter ili virinon akuzitan pri “sorĉado”), minaci per sama puno blogiston, kiu disvastigis sur sia Twitter-konto imagan dialogon kun la Profeto, kondamni ŝtelintojn al amputado, proklami ke tiuj, kiuj kulpas je seksperforto, adulto, sodomio, samseksamo, komerco pri fidrogoj, forlaso de la islama religio meritas mortpunon, sen ke, krom la Alta Komisariejo de la UN pri Homrajtoj, neniu aŭ preskaŭ neniu ŝajnas emociiĝi pri tio. Nek la Konsilantaro pri Sekureco de la Unuiĝintaj Nacioj, nek la G20, en kiu Saud-Arabio membras, nek la Internacia Mon-Fonduso, kies ĝenerala direktorino ĵus salutis la “gravan rolon”, kiun Riado ludas en la stabiligo de la monda ekonomio.

Kaj kion pri la obstino de la sama monarĥio malpermesi al la virinoj — kiuj jam ne povas veturi en aŭto sen edzo aŭ ŝoforo — partopreni en la Olimpiaj Ludoj? Tiu lasta rompo de almenaŭ du artikoloj de la sporta ĉarto* ankaŭ ne vekas grandan proteston. Se Irano kulpus pri tia seksa diskriminacio, tuj lanĉiĝus internacia protestkampanjo, kiu estus bone disvastigata de la amaskomunikiloj ...

* La artikolo 4 de la olimpia ĉarto disponas, ke “ĉiu individuo devas havi la eblecon praktiki sporton sen ia ajn diskriminacio”. La artikolo 6 precizigas, ke “ĉia formo de diskriminacio koncerne personon bazita sur konsideroj de raso, de religio, de politiko, de sekso, ne kongruas kun la aparteno al la Olimpia Movado”.

La favora traktado, kiun ĝuas la saud-arabia monarĥio, ĵus denove montriĝis en la deklaroj de la tunizia ĉefministro, s-ro Hammadi Al-Jebali. Tiu, devena el movado sovaĝe subpremita de s-ro Zine El-Abidine Ben Ali, laŭdis siajn saud-arabiajn gastigantojn dum unu el siaj unuaj oficialaj vizitoj al eksteraj landoj. Nu, Riado, kiu ĝis la fino subtenis la klanon de Ben Ali, rifuzas ekstradicii lin kaj servas kiel rifuĝejo al lia fie akirita riĉaĵo. La mono de la golfŝtatoj cetere subtenas la provokojn de la tuniziaj salafistoj per financado de la televidprogramoj kiuj propagandas en la lando ilian mezepokan interpreton de la islamo.

En januaro 2008 la franca prezidanto Nicolas Sarkozy asertis, ke, “sub la impulso de lia moŝto la reĝo Abdallah” Saud-Arabio disvolvas “politikon de civilizado”. Kvar jarojn poste, tiu lando, kie la korupto regas, fariĝis ĉefe la lancopinto de la ultrakonservativa sunaismo en la araba mondo. Riado, unue timigita de la falo de la tunizia kaj egipta aŭtokratoj, nun malkovris la rajton de la popoloj por kontraŭmeti ĝin al la reĝimoj de siaj regionaj rivaloj, “radikalaj” aŭ ŝijaismaj. La reĝlando kredas sin sendube ŝirmata kontraŭ la popolaj ŝtormoj per sia socia mondistribuado de frakcio de la petrolrento, per la malestimo de la sunaisma plimulto por la 10 ĝis 20 elcentoj de ŝijaistoj, kiuj grumblas en la oriento de la lando, fine per la timo al Irano. La internacia indulgo, kiun la saud-arabia monarĥio ĝuas, donas al ĝi kroman defendo-ŝildon.

Serge HALIMI.