Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Le Monde diplomatique en Esperanto 2011-2013

La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.

Proksimuma verkojaro: 2011-2013

Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”

Rapidmarŝo al federismo

LA GRANDAJ katastrofoj instigas la plej fervorajn kredantojn tuj duobligi sian piecon. Same la eŭropaj federistoj: dum ili rifuzas imagi ke oni povus iun tagon turni la dorson al la politikoj de integrado — mona, buĝeta, komerca —, kiuj akrigis la ekonomian krizon, ili deziras, male, fortigi la aŭtoritaton de tiuj, kiuj realigis ilin. Kion pri la eŭropaj pintkunvenoj, la traktatoj pri stabileco, la disciplinigaj meĥanismoj, kiuj solvis nenion? La kaŭzo estas — senŝanĝe respondas niaj devotuloj —, ke ili ne iras sufiĉe antaŭen: por ili, ĉia sukceso klariĝas per Eŭropo kaj ĉiu fiasko per manko de Eŭropo.* Tiu naiva kredo helpas ilin dormi kun fermitaj pugnoj kaj bele sonĝi kaj revi.

* Vd Pierre Rimbert: “Le théorème de Guetta”, Le Monde diplomatique, novembro 2008.

Sed ankaŭ premsonĝi, ĉar la federistoj ne malŝatas la ŝtormojn. Anonci ilin ebligas al ili rompi ĉian rezistadon al ilia granda plano, kun la preteksto de urĝo. Meze de la travadejo kaj sub mitralpafado neniu rajtas retroiri. Necesas trairi la riveron aŭ droni, rapidigi la “federisman salton” aŭ konsenti la katastrofon. “Se la nuna konfederacio ne evoluas al politika federacio kun centra povo, tiel lastan novembron opiniis la germana eksministro pri eksteraj aferoj Joschka Fischer, la eŭrozono — kaj la tuta Unio — disfalos.”* En Francio tri grandaj ŝtataj radioj kaj du el la precipaj taggazetoj predikas ĉiutage tiun himnon.

* Le Figaro, Parizo, 7-a de novembro 2011.

Se oni aŭdas la federistojn, oni facile imagus ke al la eŭropaj instancoj mankas povo kaj rimedoj, dum la ŝtatoj disponas pri senlimaj aŭtoritato kaj rimedoj. Sed la Eŭropa Centra Banko (ECB), kiu mastrumis la krizon kun la konata sukceso kaj kiu ĵus dediĉis la sumon de mil miliardoj da eŭroj al refinancado de la bankoj, dependas nek de la registaroj nek de la elektantoj de la Unio. Anstataŭ esti tro malhelpata pro manko de ia integreco (komuna buĝeto, unueca ministro), la harmoniigo de la eŭropaj politikoj, mezurataj laŭ la germana malabundeco, jam produktis rezultojn, ĉar ĝi sukcesis altigi la ŝuldojn de la ŝtatoj kaj kreskigi la mizeron de la popoloj ...

Nu, la kasandroj de hodiaŭ estas la beatuloj de hieraŭ. Instingante komunajn politikojn forte trudatajn de tridek jaroj, ili sinsekve celebris la plej grandan merkaton de la mondo, la unuecan monon, la “politikon de civilizado”; ili ignoris la verdikton de la popolo, kiam ĝi estis kontraŭ ili; ili detruis ĉian projekton de integrado kiu baziĝus sur sociala plibonigo, sur la publikaj servoj, sur komercaj kluzoj ĉe la limoj de la Unio. Nun, kiam la sorĉo de ilia revo ĉesas, ili subite forgesas sian iaman gajecon kaj ĵuras, ke ili ĉiam avertis ke tio tute ne povos funkcii.

Ĉu la financa dramigo servos kiel preteksto por trudi federacian salton antaŭen sen submeti ĝin al ĝenerala voĉdonado? Ĉu jam sen tio malbonfarta Eŭropo povas vere permesi al si tian novan rifuzon de demokratio?

Serge HALIMI.