Tekstaro de Esperanto

La ŝancoj de kandidato por la Blanka Domo, kiu riĉiĝis per financa spekulado, devus esti nulaj kvar jarojn post krizo kaŭzita de privataj bankoj, kiujn la impostpagantoj savis el la katastrofo. Sed la malcerteco de la usona voĉdonado ĝis la lastaj tagoj klarigeblas certe per la kreskanta malfido kontraŭ la intervenoj de la ŝtato.* Tiu havas plurajn kaŭzojn.

Unue, la ega altiĝo de la buĝetaj deficitoj, instigataj de du samtempaj militoj (Afganio kaj Irako), de la resolidigo de la bankoj kaj fine de impost-reduktoj same kolosaj kiel malegalaj, lokis la temon de la publika ŝuldo en la centron de la politika vivo.* Sed nun al tiuj, kiuj suspiras “Ni ja volus, sed ni jam ne havas la rimedojn” aldoniĝas tiuj, kiuj pensas ankaŭ pri la incestaj ligoj inter registaroj kaj privataj entreprenoj, kun la provokaj transformiĝoj de eksaj registaraj ĉefoj en membrojn de premgrupoj aŭ en luksajn prelegistojn.* La malnova abomeno de burokrataj malŝparoj, de parazitaj interuloj, de grandaj projektoj senutilaj* nun dekobliĝis pro la suspekto de korupto.

La “Tio kostas tro kaj ĝi ne funkcias” estis jam terura malinstiga armilo kontraŭ ĉia sociala agado de la ŝtato. Kaj kion diri, kiam aldoniĝas la konvinko, ke la elektitoj fariĝis tro malproksimaj, tro koruptaj, tro ligitaj al la interesoj de oligarĥio ol ke ili povu servi la komunan bonon? La dekstrularo, montrante sin liberala, profitas el tiu malfido. Kaj ĝi pensigas al ĉiu, ke por regi landon, por kreskigi ties “konkurenckapablon”, estus pli bone ke la respondeculo antaŭe pruvu sian sukceson ĉe la kapo de entrepreno aŭ de spekul-fonduso.

Tamen, ankaŭ en la privata sektoro la fraŭdoj kaj la malŝparoj estas multegaj. Kiu povas diri la nombron de librotenistoj, de sociologoj, edukitaj kaj formitaj surkoste de la kolektivaĵo, kiuj ĉiutage malŝparas sian talenton per polurado de la desegna kurbo de aŭtomobila kapoto, la brilon de pakaĵo, la filtrilon de cigaredo, aŭ kiuj inventas ekzotajn asekurkontraktojn aŭ lokumadon de sekurigitaj fiskaj valorpaperoj? La financa sukceso de tiaj entreprenoj ĉiam rangas antaŭ la sociala utilo de tio, kion ili produktas.

Kelkfoje skandalo kompromitas mastron, kelkfoje ĝi eliminas alian, sed sen pridubigi la strukturojn, kiuj naskis ilian aktivecon kaj de kiuj ili prenis sian povon. Aliflanke la misfaro de urbestro aŭ de ministro, la evidenta kapitulaco de registaro antaŭ premgrupo, la dubinda financado de elektokampanjo tuj makulas la tutan ŝtaton kaj subfosas ĝian legitimecon por preni impostojn, organizi teritorion aŭ mobilizi nacion.

Iom ĉie en la mondo teditaj popoloj inklinas al ŝanĝo. Sed manke de instrumentoj, ĉu malnovaj aŭ novaj, por realigi siajn intencojn, ili palpas, tretas surloke kaj kelkfoje iras malantaŭen. Kaj ili tiel kontraŭdiras siajn esperojn.

Serge HALIMI.