Listo de ĉiuj partoj ⇐ Al la antaŭa parto Al la posta parto ⇒
La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano
Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj
La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.
Proksimuma verkojaro: 2011-2013
Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”
Kiuj estas la motivoj de la arabaj ribeloj? De la laboristoj al la anoj de sendependaj profesioj, ĉiu ludis rolon, sed tute diversan laŭlande.
LA ARABA ribelo, elklikita de la protestado, kiu eksplodis en la tunizia urbo Sidi Busid post la memmortigo de la junulo Muhammad Buazizi la 17an de decembro 2010, konfirmis jenan ideon: ĉe popola movado de granda amplekso, kiun unuigas opozicio al despota reĝimo kaj postulo de demokratia ŝanĝo, oftas vidi asociiĝon de la plejparto de la mezumaj tavoloj kaj la plej malriĉaj kategorioj de socio.
Buazizi, migra vendisto je necerta kaj mizera kondiĉaro, prezentis la tipan profilon de la protestantoj de la “araba printempo”, tiu homamaso konsistanta el milionoj de junuloj kaj malpli junaj uloj apartenantaj ĉu al la sektoro nomata neformala — tiu de la “maskitaj senlaboruloj” elturniĝantaj per tujrimedoj dum ili atendas trovi laboron-, ĉu al la grupo de formalaj senlaboruloj.
Al tiuj homamasoj aliĝis, en Tunizio kaj en Egiptujo, la fortoj, organizitaj aŭ neorganizitaj de salajrataj laboristoj, pro la ekzisto en ambaŭ landoj de laborista movado, kies luktoj konsistigis la antaŭfarojn de la “araba printempo”.
Tie, kie okazis masivaj ribeloj, Barejno, Egiptujo, Libio, Jemeno, Sirio, Tunizio), tiu vasta fronto de la plej malfavorataj grupoj de la socio estis aligita de la plejparto de la mezumaj sociaj tavoloj: individuaj laboristoj, tiom tradiciaj (butikistoj kaj metiistoj) kiom modernaj (sendependaj profesioj, interalie advokatoj, inĝenieroj kaj kuracistoj), kvazaŭsalajruloj — instruistoj ĉe la supera instruado, ĵurnalistoj, oficistoj (ŝtatfunkciuloj kaj kontoristoj de komercaj aŭ financaj oficoj) kaj etaj entreprenistoj.
Kiam la reĝimo ne estis trudinta teruretoson ŝajnantan malebligi ĉian protestadon — tio estas, en Tunizio kaj Egiptujo, precipe-, reintensiĝo de socialaj kaj politikaj luktoj antaŭis la ribelajn movadojn. En Egiptujo, ili estis plenumitaj precipe de la laborista klaso; tiu lando spertis inter 2006 kaj 2009 la plej grandan ondon de laboristaj strikoj de sia historio, ĝis la revolucio de la 25-a de januaro 2011*
En Tunizio, tiuj politikaj kaj socialaj luktoj estis pli ligataj al la demando pri senlaboreco kaj nepotismo, interalie ĉe la tumultoj de 2008, elklikitaj en la mina baseno de Gafsa*
En ambaŭ tiuj landoj, aliaj agadoj favoraj al la demokratio estis egale kondukitaj, dum la sama jardeko, age de advokatoj kaj ĵurnalistoj. Tiuj profesioj konstistigis eminentajn disvastigilojn de protestado, dum iliaj anoj engaĝiĝis en luktojn rekte politikajn, ekzemple sine de la egipta movado Kifajat (“Sufiĉe!”) [Laŭvorte: sufiĉeco — jh.], de longe vigligaĵo de kontestado kontraŭ la balotaj manipuladoj de s-ro Husni Mubarak, kaj intencanta kontraŭi ties volon vidi sian filon postveni lin en la prezidenteco de la lando.
Junuloj, plejparte apartenantaj al mezumaj tavoloj, abunde konektiĝantaj al Interreto, egale troviĝis en la unuaj vicoj de la protestadoj, aŭ blogistoj [Interretaj aktivuloj disponantaj pordiskutajn aŭ diskutigajn retejojn — jh.]* — viktimoj de subpremo en pluraj arabaj landoj — aŭ, laŭ pli organizata maniero, la egipta movado de Junuloj de la 6-a de aprilo, starigita pro solidareco kun la striko de laboristoj — teksindustriaj, precipe — de la industria urbo Mahallat al-Kubra, en 2008.
Plie, de Maroko al Barejno, inkluzive de Egiptujo kaj Sirio, la interaj kategorioj estas tre ĉeestantaj ĉe la du organizaj ribelniveloj: la sociaj retejoj kaj la politikaj movadoj. Kvankam la rolo de la sociaj retejoj estis eble troigita dum la unuaj monatoj — interalie, por prezenti la ribelojn kiel Western friendly [Okcident-favoraj — jh.], ĝi restas ja decidiga. Male al la kurantaj ideoj, la interretaj uzantoj devenas ankaŭ el rondoj kun nesufiĉaj vivrimedoj, konektataj hejme aŭ en interretaj kafejoj — kaj necesus ankaŭ mencii la poŝtelefonojn, kiuj egale ebligis al la oponantoj interkomuniki.
Koncerne la politikajn fortojn, kiuj aktive engaĝiĝis en la ribeloj, la mezumaj tavoloj konsistigis ilian plejparton. Estas la kazo de Ennahda en Tunizio, kiu apartenas al la movado de la Islamaj Fratoj. Kelkaj el ĝiaj respondeculoj montriĝas forte kapitalismamaj, laŭmaniere de s-ro Ĥajrat Aŝ-Ŝatir, riĉega negocisto, kiun la Islamaj Fratoj volis iam kiel kandidaton sian en la egipta prezidenta baloto.
Ĉe tio, oni rekonas konstanton de la politika rolo de la mezumaj tavoloj: el sia konsisto mem, ili ne kapablas havi homogenan sintenon longedaŭre. Ili disiĝemas inter la du sociaj polusoj, kiuj ilin enkadrigas. De Maroko al Sirio, la movado de la Islamaj Fratoj konsistas en heterogena bloko de anoj de tiu grupo kaj de la negockoncerna burĝaro. Apenaŭ la komence demokratema stadio estas preterpasita, kiam la popola movado disiĝas, kiel en Egiptujo kaj Tunizio. La politikaj organizaĵoj kontraŭstaras la daŭrigon de sociaj luktoj de salajruloj, publike malaprobitaj kiel “kategoriaj”, dum granda parto de la junuloj devenas el mezumaj tavoloj, eĉ tiuj, kiuj aliĝis al tiaj organizaĵoj, intencas daŭrigi la revolucion.
Gilbert Achcar