Tekstaro de Esperanto

EN LA HORO de tagmanĝo, la 11-an de oktobro 2012, s-ro Nicolas Sarkozy aliĝis en Novjorko al la tre enspeziga rondo de prestiĝaj prelegistoj. La proponoj de tiaj servoj (pagataj je proksimume 100.000 eŭroj) alfluis jam sur la skribtablon de la iama prezidanto de la Franca Respubliko: laŭ la magazino L’Express li ricevis da ili “sepdek post sia eliro el la prezidantejo, en la lasta majo” (la 3-an de oktobro 2012).

Ĉu la aliro al la plej altaj publikaj funkcioj estas do nur etapo en kariero-plano, kies persona riĉiĝo estas ĝia celo? Ĉiukaze tiel cerbumis s-ro Sarkozy en 2008 pri sia estonteco, kiam li ne intencis kandidati por dua mandato: “Nu, mi, en 2012, havos 57 jarojn, mi ne rekandidatiĝos. Kaj kiam mi vidas la miliardojn, kiujn gajnas Clinton, mi miavice plenŝtopos miajn poŝojn! Mi faras tion dum kvin jaroj kaj poste mi faros monon kiel Clinton.”* Kun ŝuldoj de 11 miliardoj da dolaroj kiam li forlasis la Blankan Domon, en januaro 2001, la usona prezidinto fariĝis “verkisto kaj prelegisto”. Ene de jaro la jaraj enspezoj de la paro Clinton pasis de 358.000 al 16 milionoj da dolaroj, danke al antaŭpago por liaj Memoraĵoj kaj al la larĝanimaj tarifoj de liaj prelegoj.

En la malgranda mondo de la eksaj ŝtatĉefoj, la funkci-ŝanĝo de la eksa brita ĉefministro (de 1997 ĝis 2007) Anthony Blair estas certe inter la plej belaj sukcesoj. Lia politika kariero, same rapidega kiel akrobateca — komence en la maldekstra alo de la Laboristpartio kaj fine, dum la Irak-milito, per obeemo al la usona registaro, pro kio li ricevis la kromnomon “pudelo de George Bush” — malfermis al li estontecon, en kiu bonaj sentoj kaj bonaj enspezoj bone harmonias.

La bono kaj la malbono, la belaj paroladoj kaj la grandaj principoj ĉiam ĉeestas en la “sistemo Blair”. La religio lin “ĉiam pasiigis pli ol la politiko”, konfidas li en siaj Memoraĵoj.* Tuj post forlasi sian postenon kiel ĉefministro li renkontas Benedikton la 16-an por informi lin pri sia deziro forlasi la anglikanan konfesion kaj konvertiĝi al la katolikismo — la teologia rigoro eble mankas en eklezio de Anglio, kiu aperis nur por permesi al la reĝo Henriko la 8-a eksedziĝon, kiun la papo rifuzis al li. En la galaksio de la karitataj organizaĵoj, kiujn li kreis, lia Fondaĵo por la Kredo, “destinita kuraĝigi la respekton kaj la komprenon inter la religioj” troviĝas apud aliaj pli politikaj, ekzemple la Iniciato por Regado en Afriko, kiu volas “plibonigi la efikecon de la registaroj”. Sed la celo restas la sama: reklami la bonajn farojn de la eksa ĉefministro kaj certigi al li konstantan provizadon je eŭroj, dolaroj aŭ je ĉia alia mono.

S-ro Blair montriĝas pli diskreta pri siaj aliaj aktivecoj: la serĉado de profitigaj kontraktoj kaj la delogado de grandaj klientoj. Ĉar, inter du kunvenoj destinitaj savi la birdojn aŭ antaŭenigi la religian kredon, li fondis entreprenojn multe malpli neprofitcelajn. Ekzemple Tony Blair Associates, kiu celas “en komerca vidpunkto doni strategian konsilon pri la politikaj kaj ekonomiaj tendencoj kaj pri la reformo de la ŝtatoj”, aŭ la invest-societo Firerush Ventures N-ro 3. La laborpartia gvidinto donas siajn bonajn konsilojn al la usona aferbanko JP Morgan, al la asekuristo Zurich Financial Servises, al la registaro de Kuvejto, al la investfonduso Mubadala de Abu-Dabio, kiel ankaŭ al multaj internaciaj kaj ŝtataj financaj institucioj — kun prefero por la oligarĥoj kaj kleptokratoj de Proksim-Oriento, de Afriko kaj de la iama Sovetunio. La taksoj de la mono akumulita de la eksa ŝtatisto ekde lia statusŝanĝiĝo varias inter 20 kaj 60 milionoj da sterlingaj pundoj (inter 24 kaj 74 milionoj da eŭroj).

S-ro Blair, kelkfoje priskribata kiel financa rabobirdo, diras ke li estas “ofendita”: “Mi dediĉas du trionojn de mia tempo al libervolaj agadoj aŭ al la pacprocezo en la Proksim-Oriento, antaŭ tion senpage.” Antaŭ ol aldoni, ke li poivus “gajni multe pli da mono”*, se li vere dezirus tion ...

La fondinto de la “Nova Laborpartio” (“New Labour”) neniam vere forlasis la politikan scenejon. La 27-an de junio 2007, la saman tagon en kiu, laŭ la kontrakto farita jaron antaŭ kun sia ekonomi-ministro Gordon Brown, li prezentis sian demision por ke tiu lasta anstataŭu lin, li fariĝis reprezentanto de la Kvaropo (Usono, Eŭropa Unio, Rusio kaj la Unuiĝintaj Nacioj) en la Proksim-Oriento. Lia misio: akompani la “israelan-palestinan pacprocezon” kaj plibonigi la vivkondiĉojn en la okupataj teritorioj. Li iris tien nur tre malofte, kaj kvalifiki lian bilancon — esence ploremaj admonoj por ke ambaŭ partoj montru sian bonan volon — kiel “modesta” estus ankoraŭ eŭfemismo.

TIU ĈI FUNKCIO estas tamen esenca meĥanismo en sistemo, kie la libervola agado montriĝas profitiga. La Kvaropo inkludas ĉion gravan en la politika kaj ekonomia sfero. S-ro Blair povas do ĉiamomente aliri ĉian ajn gvidanton, inkluzive (kaj ĉefe) la potenculojn de la Golfo, kiuj estas la precipaj financaj kontribuantoj de la palestina ento. Sen kalkuli la adresaron kiun li konsistigis dum siaj dek jaroj da brita ĉefministro, aŭ la pretekstojn de kontakto, kiujn liveris al li la multnombraj neprofitcelaj organizaĵoj, kiujn li estis kreintaj. La “marko Blair” baziĝas do sur la miksadi de la ĝenroj, la plej ellaborita formo de alir-kapitalismo, kiu alte enspezas.

La gazeto Le Monde (19-a de septembro 2012) raportis ekzemple, kiel s-ro Blair intervenis por faciligi la publikan aĉetproponon (franclingve: OPA) de la krudmateriala giganto Glencore por la mineja societo Xstrata, kies dua plej granda akciulo estas la suverena fonduso Qatar Holding. “Mi petegas, faru ion por logi Kataron”, petegis lin s-ro Ivan Glasenberg. “Sen atendi”, raportas la taggazeto, s-ro Blair telefonis al sia amiko Hamad Ben Jassim Al-Thani, ĉefministro de la gaseksporta emirlando kaj ĉefo de Qatar Holding: “Fine de tiu konversacio, o” La OPA devus okazi fine de novembro. Kiaj estas la honorario de s-ro Blair? “Pli ol miliono da pundoj [1,24 milionoj da eŭroj] (...) por tri horoj da laboro.”

La servoj de viro, kiu tamen neniam laboris en la privata sektoro, vekas la intereson de entreprenoj, kiuj avidas sukajn kontraktojn en malfacilaj merkatoj same kiel de spekul-fondusoj serĉantaj konfidencajn informojn (aŭ sekretdeliktojn). Aldona paradokso: tiu kapitaligo laŭ nomo maskas la agadon de centoj da “manetoj”, el kiuj iuj apartenis al la skipo proksima al la ĉefministro, dum aliaj venis el la londona financo (la “City”) aŭ el Wall Street, aŭ estas senditaj de prestiĝaj konsil-kabinetoj.

TIA KONFUZO de registroj ne ĉiam ebligas eviti mallertaĵojn. Kiel ĉefministro s-ro Blair garantiis la “transformadon” de Muammar Kadhafi en frekventeblan ŝtatiston — kun la konata sukceso. En sia nova rolo de peranto li faris poste multajn vojaĝojn al Tripolo kiel financa konsilisto de la familio de la libia gvidanto kaj kiel konsultanto de la banko JP Morgan, por kompensaĵo taksata je 2 milionoj da pundoj jare. Pli lastatempe li komencis aferojn kun s-ro Nursultan Nazarbajev, kiu gvidas Kazaĥion per fera mano, kie li estis reelektita en 2011 kun pli ol 95 elcentoj da voĉoj. Tio estas por la bona celo!, ĵuras s-ro Blair, kiu ricevas 8 milionojn da pundoj jare por “formi la administracion” kaj por “reformi la registaron” de tiu transformiĝanta respubliko.*

Ĉu la demokratia idealo ne iomete suferas, kiam la publika servo jam ne estas celo por si mem, sed simpla etapo en kariero, kies plano baziĝas sur la perspektivo de posta riĉiĝo? Kiel klarigis la falinta “super-premgrupisto” Jack Abramoff, la plej bona rimedo de entrepreno por korupti politikiston estas logi lin per la perspektivo de estonta dungo, kiu garantius al li la fonton de riĉaĵo.*

En lastatempa parolado pri la virtoj de filantropio, s-ro Blair klarigis, ke “labori ekster la limigoj de la registaro estas riĉiga, stimula kaj ebligas [al li] akiri eble pli grandan influon ol kiam [li estis] en la politiko”* ...

Ibrahim WARDE.