Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Le Monde diplomatique en Esperanto 2011-2013

La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.

Proksimuma verkojaro: 2011-2013

Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”

Imperia Sudafriko

ĈU ĜI SUKCESIS eviti la movadon de “rompo de la ligo inter socio kaj teritorio” aŭ “elteritoriiĝo” kiu blovas sur la kontinenton? Sudafriko, kies ŝtato, strukturita de la administra kaj subprema aparato de la pasinta Apartismo, legitimita de la detruo de ĉi tiu rasisma reĝimo, dotita per grandegaj riĉaĵoj, profitas el la institucia malforteco de siaj najbaroj (Mozambiko, Svazilando, ktp.) por igi ilin kaptitaj merkatoj. Ĝi krome strebas eltiri ĉiujn avantaĝojn el sia aparteno al la BRICS-grupo*, kie ĝi alianciĝas kun Brazilo, Rusujo, Barato kaj Ĉinujo. Pretorio, kiu akceptos la venontan pintkunvenon de la membroŝtatoj en 2013, proponas interkonsentojn pri la mon-kurzoj.

* La BRICS-grupo konsistas el: Brazilo, Rusujo, Barato (angle: India), Ĉinujo, Sudafriko. Tio estas la BRIC-grupo + Sudafriko.-jmc

Laŭ la kameruna politikologo Achille Mbembe, la “ĉielarka nacio”, pli kaj pli imperieca, ignoras la landlimajn barilojn, kiujn ĝi kontribuas forviŝi. Ekonomie dominante la tutan sub-regionon, kiu fariĝis specon de landinterno, Pretorio cetere eksportas siajn sekurec-kompaniojn ĝis en Malio, Gano, Gvineo. La entreprenoj de la lando partoprenas en la komerco de armiloj — oficiala kaj neoficiala — en la “grizaj zonoj” de neformalaj internaciaj interŝanĝoj.

Sudafriko poziciiĝas kiel tutkontinenta potenca lando. En julio 2012, unu el ĝiaj civitaninoj, s-ino Nkosazana Dlamini-Zuma, eksedzino de la prezidanto Jacob Zuma, estis elektita prezidantino de la Komisiono de la Afrika Unio, konkure kontraŭ la gabona kandidato Jean Ping. La batalo estis longa kaj malfacila; Pretorio ne hezitis uzi sian influon pere de sia mono, nek valorigi la “avantaĝojn” de sia amikeco. Norde, laŭ Mbembe, la “virtuala landlimo” de Sudafriko situas proksimume ĉe la nivelo de Katango (sudokcidento de la Demokrata Respubliko Kongo*. Ĝi cetere jam estas en la log-zono de la Hinda Oceano kaj de Azio.

* Achille Mbembe, “Vers une nouvelle géopolitique africaine”, dans Manière de voir, n-ro 51, “Afriques en renaissance”, majo-junio 2000.

Sed la estonteco de la giganto de la suda parto de Afriko ne estas tamen sennuba. La sociaj konfliktoj, kiel ilustris ilin la subpremo de la striko en Marikana*, la povo-konfliktoj sine de la Afrika Nacia Kongreso (en la angla: ANC) aŭ la akuzoj pri korupto kontraŭ s-ro Zuma malkaŝas signifajn malfortojn kaj kelkajn kontraŭdirojn. Tiel, en printempo 2008, la subita enveno de ekonomiaj migrantoj el la najbaraj landoj estigis perfortan reagon de la loĝantaro, kaŭzantan plurdekojn da mortintoj. Kvazaŭ la iompostioma malapero de la teritoriaj limoj devus favori nur la entreprenojn...

* Vd Greg Marinovich, “Amasmurdado kvazaŭ en la tempo de Apartismo”, Le Monde diplomatique, oktobro 2012.

Anne-Cécile ROBERT