Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Le Monde diplomatique en Esperanto 2011-2013

La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.

Proksimuma verkojaro: 2011-2013

Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”

Eŭropa mezepoko

ĈU LA EKONOMIA politiko trudata de la eŭro-defendo estas ankoraŭ akordigeblaj kun demokratiaj praktikoj? La greka publika televido estis starigita post la diktatoreco de la militistoj. Sen permeso de la parlamento la registaro, kiu en Ateno plenumas la ordonojn de la Eŭropa Unio, decidis anstataŭigi ĝin per nigra ekrano. Antaŭ ol la greka justecaparato suspendis la decidon, la Komisiono de Bruselo povintus memorigi la tekstojn de la Unio, laŭ kiuj “la publika aŭdvida sistemo en la membroŝtatoj estas rekte ligita kun la demokratiaj, sociaj kaj kulturaj bezonoj de la tuta socio”. Antstataŭ tio, ĝi preferis apogi la perfortaĵon, kun la argumento ke tiu fermo troviĝas “en la kunteksto de la konsiderindaj kaj necesaj klopodoj, kiujn la instancoj faras por modernigi la grekan ekonomion”.

La eŭropanoj spertis konstituciajn projektojn, kiujn la popola voĉdonado rifuzis kaj kiuj estis tamen realigitaj. Ili memoras pri kandidatoj kiuj, post promesi ke ili reintertraktos traktaton, igas ĝin ratifi sen ke intertempe eĉ komo estis ŝanĝita. En Kipro ili preskaŭ suferis oficialan deprenon de ĉiuj siaj bankaj deponaĵoj.* Nun oni do transiris kroman etapon: la brusela Komisiono lavas al si la manojn pri la detruado de la grekaj komunikiloj, kiuj ankoraŭ ne apartenas al privataj kompanioj, se tio ebligas maldungi tuj du mil okcent salajrulojn, kaj tiel atingi la celojn de forigo de dungoj diktitaj de la “triopo”* al lando, en kiu 60 elcentoj de la junuloj estas senlaboraj.

* Vd “La instruo de Nikozio” Le Monde diplomatique, aprilo 2013.
* Ĝi konsistas el la Eŭropa Komisiono, la Internacia Mon-Fonduso (IMF) kaj la Eŭropa Centra Banko (ECB).

Tiu furioza insisto koincidas kun la publikigado, de la usona gazetaro, de konfidenca raporto de la Internacia Mon-Fonduso (IMF), kiu koncedas, ke la politiko realigita en Grekio de tri jaroj saldiĝas per “evidenta fiasko”. Ĉu temas pri eraro atribuebla nur al beligitaj kresko-antaŭdiroj? Certe ne. Laŭ la priskribo, kiun la Wall Street Journal faras pri sufiĉe vortriĉa teksto, la IMF koncedas ke “tuja restrukturado [de la greka ŝuldo] estintus malpli kosta por la eŭropaj impostpagantoj, ĉar la mono de la kreditoroj de la privata sektoro estis komplete repagita pro la sumoj depruntitaj de Ateno. La greka ŝuldo do ne estis reduktita, sed ĝi ŝuldiĝas nun al la IMF kaj al la impostpagantoj de la eŭrozono anstataŭ al la bankoj kaj al la spekulfondusoj”.*

* “IMF concedes it made mistakes on Greece”, The Wall Street Journal, Novjorko, 5-a de junio 2013.

Tiamaniere tiuj troviĝas ekster la afero sen perdi unu centonon de la pruntoj kiujn ili estis donintaj al Ateno je astronomiaj interezkvotoj. Oni komprenas, ke tia majstreco en la arto pagigi la eŭropajn impostpagantojn profite al la spekulfondusoj donas apartan aŭtoritaton al la “triopo” por ankoraŭ iom pli martirigi la grekan popolon. Sed, ĉu post la publika televido ne restas ankoraŭ malsanulejoj, lernejoj, universitatoj, kiujn oni povus fermi sen batali? Kaj ne nur en Grekio. Ĉar tiu estas la prezo, ĉu ne, per kiu la tuta Eŭropo akiros sian rangon en la triumfa konkurso al la mezepoko ...

Serge HALIMI.