Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Le Monde diplomatique en Esperanto 2014-2016

La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.

Proksimuma verkojaro: 2014-2016

Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”

La punmaŝino

La eŭropa utopio transformiĝas en punmaŝinon. Sampaŝe kun ties akriĝo instaliĝas sento ke interŝanĝeblaj elitoj profitas el ĉiu krizo por akrigi siajn politikojn de malabundo kaj por trudi sian federan ĥimeron.* Tia celo vekas la aliĝon de la kontrolkonsilioj kaj de la redaktejoj. Sed, eĉ se oni aldonas la malmultajn germanajn rentulojn, kelkajn luksemburgajn nompruntantojn kaj la plej multajn francajn socialistojn, oni ne eksterordinare grandigas la popolan bazon de la nuna “eŭropa projekto”.

* Vd “Fédéralisme à marche forcée”, Le Monde diplomatique, julio 2012.

La Unio ne ĉesas krude trakti la ŝtatojn kiuj ne prioritate zorgas por redukti sian buĝetan deficiton, eĉ kiam la senlaboreco kreskegas. Ĉar ili ĝenerale obeas sen esti petataj, ĝi tuj trudas al ili programon de ĝustigo kun celoj de decimala precizo kaj kun kalendaro de plenumado. Aliflanke, kiam kreskanta nombro da eŭropaj pacientoj devas rezigni pri kuracado pro manko de rimedoj, kiam la infanmortiĝo kreskegas kaj la malario reaperas, kiel en Grekujo, la naciaj registaroj neniam bezonas timi la fulmojn de la brusela Komisiono. Ekstreme rigoraj, kiam temas pri deficitoj kaj pri enŝuldiĝo, la “kriterioj de konverĝo” ne ekzistas pri dungo, pri edukado nek pri sano. Tamen, la aferoj estas ligitaj: amputi la publikajn elspezojn signifas preskaŭ ĉiam redukti en la malsanulejoj la nombron da kuracistoj kaj porciumi la aliron al sanprizorgado.

Pli ol “Bruselo”, kutima celo de ĉiaj malkontentoj, du politikaj fortoj disvolvis la transformadon de la monismaj dogmoj en libervolan servuton. De jardekoj, socialistoj kaj liberaluloj dividas inter si la potencon kaj la postenojn en la eŭropa parlamento, en la Komisiono kaj en la plej multaj ĉefurboj de la Malnova Kontinento.* Ultraliberala kaj favora al la milito kontraŭ Irako, s-ro José Manuel Barroso estis cetere reelektita kiel prezidanto de la Eŭropa Komisiono antaŭ kvin jaroj laŭ la unuanima peto de la dudek sep ŝtatestroj kaj ĉefministroj de la Unio, inkluzive de la socialdemokrataj, kvankam ĉiu tiam rekonis la spirhaltigan mezkvaliton de lia bilanco.

* La 7-an de julio 2009, la Eŭropa Popola Partio (EPP, dekstra) kaj la socialistoj subskribis “teĥnikan interkonsenton”, laŭ kiu la ultrakonservativa polo Jerzy Buzek prezidis la Eŭropan Parlamenton de julio 2009 ĝis januaro 2012. La germana socialisto Martin Schulz sekvis lin.

Por anstataŭi lin, en tiu ĉi momento rivalas germana socialdemokrato, s-ro Martin Schulz, kaj luksemburga kristandemokrato, s-ro Jean-Claude Juncker. En televiddebato ili “kontraŭis” unu la alian, la ĵusan 9-an de aprilo. Kiu el la du taksis ke “la rigoro necesas por regajni la konfidon”? Kaj kiu rebatis ke “la buĝeta disciplino estas neevitebla”? Ĝis la punkto eĉ, ke la unua, por kiu la senkompataj “reformoj” de sia kamarado Gerhard Schröder estas “precize la modelo” sekvenda, ellasis la jenon: “Mi ne scias, kio distingas nin”. Certe ne la volo fermi la eŭropan ekonomian kazernon.

Serge HALIMI.