Listo de ĉiuj partoj ⇐ Al la antaŭa parto Al la posta parto ⇒
La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano
Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj
La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.
Proksimuma verkojaro: 2014-2016
Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”
George Frost Kennan (1904-2005) ne lasis siajn samlandanojn indiferentaj. En la jaro 2009, Nicholas Thompson rakontis, kiel, okaze de siaj esploroj pri sia avo, Paul Nitze, kaj pri Kennan, ties kontraŭulo kaj amiko, li estis enkondukita ĉe konservativa pensfabriko tiel: “Jen Nicholas Thompson, kiu estas la nepo de Paul Nitze. Li verkos libron pri sia avo, kiu estis granda homo, kaj pri George Kennan, sur kies tombon ni pisas!”*
La gardistoj de la memoro de Reagan ne estas la solaj kiuj paŭtas pri Kennan. Ĉe la alia flanko de la politika ŝaktabulo, la historiisto Perry Anderson montriĝas ne malpli ol milda kun la klasikismo plena de antaŭjuĝoj de tiu elitisma konservativulo.* La dramo de Kennan estas ke, kiam li estis intense admirata aŭ kritikata, eĉ malamata, tio okazis ofte, en ambaŭ kazoj, pro malbonaj kialoj. Tio estas la unua impreso, kiun oni ricevas el tiu pasiiga taglibro, kiu, talente eldonita de Franck Costigliola, kovras la tempon de 1916 ĝis 2004.* Tro realisma por la progresemuloj, ne sufiĉe “sekurecisma” por la falkoj, Kennan pligravigas sian kazon per tiom da skrupuloj ke li kelkfoje ŝajnas esti nekapabla enmeti sian intelektan forton en stabilan interpretan kadron.
La pragmata kariero de tiu historiisto kaj praktikanto de internaciaj rilatoj, poeto kaj verkisto, ĉe kiu alternas momentoj de gloro kaj de marĝeniĝo, tamen faris lin unu el la plej stampantaj intelektaj figuroj de la historio de lia lando. Li estas sendube la sola el la grandaj usonaj diplomatoj de la 20-a jarcento, kiu montriĝis kapabla regule pridubi la konstituan memcentrismon de Usono.* La paĝoj de tiu libreto montras tion abunde, kaj tie legeblas kroma kontraŭbildo al la portreto de John L. Gaddis, lia oficiala biografiisto, kiu pentris lin en la jaro 2011 kun la trajtoj de “cold warrior original” [planinto de la malvarma milito]: kvankam li estis plena de nuancoj, li restis antaŭ ĉio tiu kiu ekde 1946 konceptis la teorion de la geosekureca skemo de la kontraŭkomunisma containment, tiu koncepta kadro de la “politiko de ĉirkaŭdigado”, kiu alportis al li la famon kaj el kiu nutris sin la “Truman-doktrino”, kiu difinis la usonan politikon rilate la USSR, ekde 1947.* Tiu insisto pri la “originaleco” tamen malakrigas lian karakteron de cold warrior “original”, kiu difinas lin pli profunde.
Se li estis originala, tiu arĥitekto de la Marshall-plano, pasie plena de la rusa kulturo, pasigis la tempon de sia intelekta vivo, de la 1940-aj jaroj ĝis sia morto, per pridubigo de la usona ekstera politiko, kies manko de fajneco, da kultura empatio, da reteniĝemo kaj da konsidero de longa tempo laŭ li malfortigos ĝian praktikon. La taglibroj de Kennan, kiuj finiĝas per klara kondamno de la aventurismo de la Bush-skipo en 2003, ebligas retrovi lian brilan stilon — kvankam malpli prilaboritan ol en liaj grandiozaj Sketches from a life.* Per sia miksaĵo de akrecoj kaj de antaŭjuĝoj ili montras denove la strangan duecon de tiu admiranto de Ĉeĥovo naskita en Viskonsino, kiu estis ankaŭ konscia pri la pozitivaj trajtoj de la usona karaktero same pri ties materiisma-moralisma orgojlo.
Intima, meditema, pli kaj pli indiferenta kun la fluo de la jaroj, Kennan liveras multajn utilajn notojn por nia tempo, kiel en siaj linioj de marto 1998: “Mi demandas min, kial ni ne sukcesas rigardi la aliajn landojn, ekzemple Iranon, kiel nek amikojn nek malamikojn [...], sen idealigi nek nigrigi ilin, gardi por ni [...] niajn opiniojn pri iliaj internaj politikaj institucioj [...] kaj interesiĝi nur pri tiuj el iliaj oficialaj kondutoj kiuj tuŝas niajn interesojn; mallonge, praktiki rilaton de reciproka respekto kaj de ĝentileco, eĉ se distanca.”
Ĉu efektive necesas, por ne montri sin “naiva”, forlasi ĉian kritikan spiriton kaj praktiki la agresan nigrigon de la kontraŭulo? Sendube la defendantoj de la aktuala “ĉirkaŭdigado” en Ukrainujo kun intereso studas tiujn notojn de la konceptinto de la containment por profundigi la demandon.
Olivier ZAJEC.