Tekstaro de Esperanto

Parto de unu teksto en kolekto de Esperantaj tekstoj

Listo de ĉiuj partoj  ⇐ Al la antaŭa parto  Al la posta parto ⇒ 

Le Monde diplomatique en Esperanto 2014-2016

La bazan tekston origine enkomputiligis Vilhelmo Lutermano

Kreis la Esperantan tekston: diversaj personoj

La artikoloj estas ĉerpitaj el la TTT-ejo de Le Monde diplomatique en Esperanto: https://eo.mondediplo.com.

Proksimuma verkojaro: 2014-2016

Ligilo al la origina teksto en “Le Monde diplomatique en Esperanto”

Ĉu perfido?

Renaud Lambert:?

“La logiko, laŭ kiu la liberkomerco profitigas al ĉiuj, estas mensogo, stultaĵo, kiu apartenas pli al religio ol al scienco.” En 2006, s-ro Rafael Correa, tiam kandidato por la prezidanteco de Ekvadoro, diris klare kaj senambigue: neniam li subskribos liberkomercan traktaton. Ok jarojn poste, la 12-an de decembro 2014, lia registaro parafas iun kun la Eŭropa Unio. Ĉu opiniŝanĝo? Sendube. Sed ĉu perfido?

En la vespero de la 31-a de decembro 2014, la traktato, kiu ebligis al Kito profiti la ĝeneralan sistemon de preferoj (ĜSP+) de la Eŭropa Unio, finiĝis. Tiu sistemo de redukto de doganaj tarifoj aplikiĝis al proksimume 6.500 produktoj, do 60 elcentoj de la valoro de la eksportoj de Ekvadoro al la Eŭropa Unio (de entute 2,5 miliardoj da eŭroj en 2013).

Inter tiuj produktoj, la banano, kiu signifas 30 elcentojn de la vendoj al Eŭropo. Nu, ĝi troviĝas ankaŭ en la eksportoj de Kolombio kaj Peruo. En 2012, tiuj du landoj subskribis kun Bruselo liberkomercan traktaton kiu ankoraŭ pli larĝanime ol la ĜSP+ malaltigas la doganajn barojn, al kiuj ili estas submetitaj. Jen katastrofo por Ekvadoro, kies banano-vendoj eksterlanden malkreskis je 25 elcentoj en 2013. Simpla antaŭgusto de tio kio devis sekvi, ĉar la liberkomerca traktato planas pli kaj pli redukti la doganaĵojn aplikatajn al la kolombiaj kaj peruaj bananoj ĝis 75 eŭroj por ĉiu tuno en 2020 (kontraŭ 114 eŭroj por Ekvadoro).

Inter siaj konvinkoj kaj la bananoj, la prezidanto Correa unue rifuzis elekti. Dum Bruselo proponis al li subskribi la saman tekston kiel Bogoto kaj Limo, li provis diskuti pri la teksto. Vane: la Eŭropa Unio montriĝis same malema diskuti kun li kiel kun la greka ĉefministro Aleksis Cipras. Oni povis akcepti aŭ rifuzi la traktaton. Ekskludita el la ĜSP+, Kito ne havis “alian elekton ol subskribi la traktaton pri liberkomerco”, klarigis iu el la eŭropaj respondeculoj al siaj ekvadoraj interparolantoj dum la intertraktadoj. “Aŭ elekti la izoliĝon” (El Diario, 8-an de novembro 2014). Oni sciis, ke malfacilas konstrui la socialismon “en unu sola lando”. Rezisti al liberkomerco en liberala oceano estintus same problemeca ... Ĉu konvinko aŭ bananoj? Do, la bananoj.

Renaud LAMBERT.